نام مخترع حقیقی رادیو و چند پدیده‌ی تکنولوژیک دیگر که می‌شناسیم، و بسیاری ابزار و ادوات و سیستم‌ها و دستگاه‌های دیگر، که اطلاعاتی ازشان نداریم، نیکولا تسلا این روزها زیاد به گوشمان می‌خورد. این مخترع بزرگ در عصر خویش نتوانست ایده‌های بزرگش را همگانی کند، اما اهمیت کارش سال‌ها بعد برای همه‌ی دنیا مشخص شد. البته تا مدت‌ها او و دستاوردهایش فراموش شده بودند، اما در سال‌های گذشته اسم نیکلا تسلا دوباره مطرح شده و حالا فرصتی است که زندگینامه نیکولا تسلا و زندگی او را اندکی بررسی کنیم و به اختراعات و یافته‌های علمی او، که سرنوشت بشر را در دهه‌ها و سده‌های بعد تغییر داد، نگاهی بیندازیم. در ضمن بهتر است که از همان سنین پایین فرزندانمان را به خواندن داستان علمی برای کودکان تشویق کنیم و به این طریق به توسعه ذهنی آن‌ها کمک کنیم.
می‌توانیم از مجموع رویدادهایی که در زندگی نیکلا تسلا رخ داده و از راه و روشی که تسلا در پیش گرفته پی ببریم هدف والای تسلا، فراتر از کسب ثروت و شهرت با ثبت اختراع، چه بوده و او چه رؤیایی برای پیشرفت نسل بشر در سر می‌پرورانده است. نام این مخترع گوشه‌گیر در این سال‌ها به لطف خودروی برقیِ تاجر معروف، ایلان ماسک، دوباره بر سر زبان‌ها افتاد و وارسی اختراعات عجیب و غریب تسلا بار دیگر این سؤال مهم را مطرح کرد که نیکولا تسلا کیست و با سرنوشت بشر چه کرد.
نیکولا تسلا کیست؟ زندگی‌نامه‌ی تسلا از تولد تا مرگ
در ارتباط با بیوگرافی نیکولا تسلا باید بگوییم نیکلا تسلا، مخترع آمریکایی صرب‌تبار، در دهم جولای سال ۱۸۵۶ در روستای اسمیلن به دنیا آمد، روستایی که امروز بخشی از خاک کرواسی است، اما در آن روزگار جزء امپراتوری اتریش بود. او در ژانویه‌ی سال ۱۹۴۳ و در سن ۸۶ سالگی در نیویورک درگذشت. پدر او، میلوتین تسلا، (۱۸۷۹ – ۱۸۱۹) کشیش کلیسای ارتدوکس شرقی و مادرش، دوکا مندیک، (۱۸۹۲ – ۱۸۲۲) بودند. پدرِ دوکا نیز همان‌طور که گفتیم کشیش کلیسای ارتدوکس شرقی بود و معروف بود که شعرهای پهلوانی صرب را از بر داشته و چند ابزار خانه‌سازی و وسیله‌ی مکانیکی ساخته است. در ضمن به گفته‌ی نیکلا تسلا مادرش هوش تصویری داشته و شخصی بسیار خلاق بوده است.
کودکی و تحصیلات نیکولا تسلا
تسلا سه خواهر به نام‌های میلکا، آنجلینا و ماریکا و یک برادر به نام دِین داشت و خود چهارمین فرزند خانواده بود. برادر بزرگش وقتی او پنج ساله بود در حادثه‌ای که هنگام اسب‌سواری روی داد درگذشت. در سال ۱۸۶۱ نیکولا تسلا در مدرسه‌ی ابتدایی اسمیلن تحصیل دینی، حساب و زبان آلمانی را آغاز کرد. یک سال بعد، خانواده‌ی او به گاسپیک نقل مکان کردند. او دوران ابتدایی را در آن‌جا گذراند و برای تحصیل در مقطع متوسطه در سال ۱۸۷۰ به کارلوواک رفت تا در مدرسه‌ی کارلوواک به تحصیل بپردازد. در همین مدرسه او با الکتریسیته و کاربردهای آن آشنا شد. به گفته‌ی تسلا، نیروی جادویی الکتریسیته در او اشتیاق ایجاد کرد تا دانش بیشتری دربارهی این پدیده به دست بیاورد.
در ابتدا باورش برای معلمان نیکولا تسلا بسیار سخت بود، اما او می‌توانست نمودارهای آنالیز انتگرال را تصور و مسائل انتگرال را حل کند. در زندگی نامه نیکولا تسلا این نکته قابل‌توجه است که نبوغ نیکولا تسلا در دوران متوسطه کاملا آشکار شده بود. پس از سه سال، تسلا در سال ۱۸۷۳ این مقطع تحصیلی را به پایان رساند.
سال‌های جوانی نیکولا تسلا
تسلا در سال ۱۸۷۳ به زادگاه خود بازگشت و مدتی بعد به بیماری وبا مبتلا شد و چند بار تا پای مرگ پیش رفت. پس از این که بهبودی خود را به دست آورد، به ارتش اتریش ـ مجارستان خوانده شد و چیزی نگذشت که از خدمت سربازی فرار کرد. تسلا مدتی را در روستاهای میان کوه و جنگل گذراند. این دوران در روحیه و نگرش او به آینده تأثیرات فراوانی داشت.
نیکولا تسلا در سال ۱۸۷۵ در کالج فنی امپراطوری سلطنتی شهر گرَتز پذیرفته شد. در زندگینامه نیکولا تسلا آمده که در سال‌های اول تحصیل درس‌هایش را با بهترین نمرات گذراند و حتی به یکی از استادانش، پروفسور پوچل، دربارهی بهبود عملکرد موتور الکتریکی‌ای که ثبت کرده بود پیشنهادهایی داد، اما ادامه‌ی تحصیل تسلا چندان خوب پیش نرفت و او در سال ۱۸۷۸ مجبور شد دانشگاه را رها کند. پس از آن، در شهر ماریبور به کار نقشه‌کشی مشغول شد. در سال ۱۸۷۹ پدرش پس از مدتی ابتلا به بیماری‌های نامشخص درگذشت. در سال ۱۸۸۰ نیکولا تسلا به شهر پراگ رفت تا در دانشگاه چارلز فردیناند به تحصیل بپردازد، اما چون زبان یونانی نمی‌دانست، نتوانست تحصیل را در این دانشگاه به جایی برساند.
نیکولا تسلا در مخابرات بوداپست
نیکولا تسلا در سال ۱۸۸۱ به شهر بوداپست در مجارستان رفت و در شرکت تلگراف بوداپست که زیر نظر مخابرات بود مشغول به کار شد. در آن زمان این شرکت هنوز به بهره‌برداری نرسیده بود، به همین خاطر، تسلا در دفتر مرکزی تلگراف بوداپست مشغول طراحی و نقشه‌کشی شد. در دوران استخدام در این شرکت، تسلا تغییرات بسیار مهمی در تأسیسات و تجهیزات ایستگاه مرکزی تلگراف به وجود آورد و نوعی تکرارکننده و تقویت‌کننده‌ی امواج تلفن به وجود آورد که تا پیش از آن زمان دیده نشده بود. این‌ها تنها بعضی از انبوه اختراعات تسلا هستند که ثبت نشد و سرنوشت‌شان مشخص نیست.
همکاری نیکولا تسلا با ادیسون
در سال ۱۸۸۲ رئیس نیکلا تسلا، آقای پوشکاش، او را برای مأموریتی به پاریس فرستاد تا با توماس ادیسون کار مشترکی را به انجام برسانند: مجهز کردن گسترده‌ی پاریس به لامپ‌های ادیسون. همکاری ادیسون و تسلا ادامه یافت و نیکولا تسلا، در یکی از زیرمجموعه‌های شرکت ادیسون، مشغول کار با موتورهای الکتریکی شد و تجربیات عملی ارزشمندی در این دوران اندوخت که در زندگینامه نیکولا تسلا قابل‌توجه است. دانش مهندسی مکانیک و فیزیک تسلا در این دوران شکوفا شد و او توانست نسخه‌های بهتری از موتورها و دینام‌های مولد بسازد. پیشرفت تسلا توجه مدیرانش را جلب کرد و بارها او را برای دیگر مأموریت‌های شرکت ادیسون به سایر بخش‌های فرانسه و آلمان فرستادند.
مهاجرت نیکلا تسلا به ایالات متحده امریکا
در سال ۱۸۸۴، نیکولا تسلا به همراه آقای چارلز بچلر، که از ناظران پروژه‌ی چراغ‌های پاریس بود، به نیویورک رفت تا به شرکت «ادیسون ماشین وورکز» بپیوندد. این شرکت بزرگ مسئولیت تأمین خدمات الکتریکی آن شهر بزرگ را بر عهده داشت. نیکولا تسلا در کارخانه‌ی این شرکت مسئول عیب‌یابی و نگه‌داری از ژنراتورها بود. کمتر از یک سال بعد، در ابتدای سال ۱۸۸۵ تسلا از شرکت ادیسون بیرون رفت؛ احتمالا بیشتر به این علت که ایده‌هایش را چندان جدی نمی‌گرفتند.
اختراعات نیکولا تسلا، مردی که نور را به جهان هدیه داد
یکی از مهم‌ترین مواردی که در زندگی نامه نیکولا تسلا باید به آن بپردازیم، اختراعات تسلا است. مدت کوتاهی پس از این که نیکولا تسلا شرکت ادیسون را رها کرد، تلاش کرد نوعی سیستم لامپ‌های قوس الکتریکی به ثبت برساند. اندکی بعد، او با کمک سرمایه‌گذارانی که برای تولید لامپ‌ها متقاعدشان کرده بود، کارگاه تولید لامپ‌های الکتریکی تسلا را تأسیس کرد و در طی چند ماه حق ثبت یک ژنراتور ارتقایافته‌ی دی سی را، که در نیوجرسی ساخته و راه انداخته بود، به دست آورد: این امتیاز اولین ثبت رسمی اختراعات نیکولا تسلا در امریکا بود. در ادامه به بقیه اختراعات و دستاوردهای تسلا می‌پردازیم.
کمپانی تسلا الکتریک
ایده‌های بعدی نیکولا تسلا، مثل موتور جریان متناوب و تجهیزات انتقال الکتریکی، چندان نظر سرمایه‌گذارها را جلب نکردند و شرکت تسلا در سال ۱۸۸۶ تعطیل و او مجبور شد برای دستمزد بسیار اندکی به تعمیر لوازم الکتریکی و کار روی زمین مشغول شود. اما اوضاع در انتهای این سال و سال ۱۸۸۷ طور دیگری پیش رفت و نیکولا تسلا نظر دو سرمایه‌گذار دیگر را برای ساخت تجهیزات جدید الکتریکی و یک نوع موتور ترمو مگنت جلب کرد و به کمک آن‌ها کمپانی تسلا الکتریک را تشکیل داد. در همین سال، برای تولید جریان متناوب، یا اِی سی، موتور القایی اختراع کرد که به‌سرعت در سرتاسر آمریکا و بسیاری کشورهای اروپا گسترش یافت. در سال ۱۸۸۸ این اختراع را ثبت کرد و جورج وستینگهاوس، مؤسس کارگاه تولیدی الکتریکی وستینگهاوس، بر ایده‌های موتور القایی و ترانسفورماتور تسلا سرمایه‌گذاری کرد، اما در نهایت نتوانست با شرکت ادیسون رقابت کند و موتور تولید جریان متناوب به تولید انبوه نرسید.
ماجراهای زک نیوتون و دوستان: الکتریسیته خارق العاده
آزمایشگاه شخصی نیکولا تسلا
در زندگینامه تسلا بارها شاهد این هستیم با این که تسلا کارهای بسیار مهم و بزرگی کرد، اما متاسفانه خیلی وقت‌ها هم چندان توجهی به دستاوردهایش نشد. در سال ۱۸۸۹ نیکولا تسلا با پولی که از ثبت اختراع موتور جریان متناوب به دست آورده بود، یک آزمایشگاه شخصی در نیویورک برای خود فراهم کرد و تا سال‌های بعد در این آزمایشگاه‌ها اختراعات تسلا ادامه یافت. او در تابستان ۱۸۸۹ به پاریس سفر کرد تا در نمایشگاه جهانی پاریس شرکت کند. در آن‌جا با نظریات هاینریش هرتز دربارهی وجود امواج الکترومغناطیسی آشنا شد و اولین ایده‌های کنترل از راه دور در ذهن او به وجود آمد. ایده‌ی سیم‌پیچ تسلا که در سال ۱۸۹۱ ثبت اختراع شد نیز در همین نمایشگاه به ذهن تسلا خطور کرد. در این دوران تسلا روی ایجاد روشنایی بدون استفاده از سیم کار می‌کرد: از فعالیت‌های معروف این دوران آزمایش روشن کردن لامپ رشته‌ای در نزدیکی میدان الکتریکی است.
بیشتر بخوانید: اگر به مطالعه‌ی زندگینامه دانشمندان مهم و تاثیرگذار علاقه دارید، داستان زندگی ایزاک نیوتن را بخوانید.
ژنراتور نوسان‌ساز بخار
او در سال ۱۸۹۲ نایب رئیس مؤسسه‌ی مهندسان برق آمریکا شد. از سال ۱۸۹۳ به بعد اختراعات نیکولا تسلا بیشتر و معروف‌تر شدند: ژنراتور نوسان‌ساز بخار در این سال ثبت اختراع شد و نمایش‌های جالبی از سیستم روشنایی بی‌سیم تسلا در اروپا و آمریکا به اجرا درآمد. در سال ۱۸۹۴ تسلا با استفاده از پرتوهای نامرئی از دست خود عکسی گرفت که استخوان‌ها را نشان می‌داد: به همان شیوه‌ای که اندکی بعد به نام پرتو رونتگن یا پرتو ایکس شناخته شد. در سال ۱۸۹۵ تسلا توانست نظر چند سرمایه‌گذار را جلب کند تا شرکتش به حیات خود ادامه بدهد و نیکلا تسلا بتواند اختراعات جدیدی را ثبت کند.
دوران میان‌سالی و سالمندی نیکلا تسلا
یکی از غم‌انگیزترین اتفاقات در بیوگرافی نیکولا تسلا این است که در مارس سال نود و پنج آزمایشگاه تسلا آتش گرفت و حاصل تحقیق‌ها و آزمایش‌ها و طرح‌های اختراعات نیکولا تسلا دود شد و به هوا رفت. سال ۱۸۹۸ تسلا از قایقی رونمایی کرد که از راه دور هدایت می‌شد. در طی این دهه تسلا بر انتقال جریان برق بدون استفاده از سیم کار می‌کرد، اما همچنان نتوانسته بود سرمایه‌گذاری پیدا کند که در سطح بسیار گسترده بتواند طرح‌های او را تحقق ببخشد. در سال ۱۸۹۹ به یاری سرمایه‌گذار کشتی تایتانیک آزمایشگاه کلرادو اسپرینگز را تأسیس کرد تا سیم‌پیچ‌های غول‌آسایش را در آن‌جا امتحان کند. برای مطالعه‌ی رسانا بودن هوا، تسلا آزمایش‌های متعددی از جمله تولید رعد و برق‌های غول‌آسا انجام داد. سال ۱۹۰۰ نیکولا تسلا اظهار داشت در خلال این آزمایش‌ها متوجه سیگنال‌هایی شده که از سوی موجودات فضایی آمده است.
انزوای نیکولا تسلا
تسلا در سال ۱۹۰۱ تلاش کرد تا برای پروژه‌های هدایت از راه دور سرمایه‌گذار جذب کند و در ماه مارس شروع به ساخت برج واردن کلیف در نیویورک کرد. این ساختمان در سال ۱۹۰۲ کامل شد و تسلا کار خود را در آن‌جا شروع کرد. پروژه‌ی واردن کلیف در سال ۱۹۰۶ متوقف شد و نیکلا تسلا در منهتن به فعالیت برای جذب سرمایه پرداخت تا اختراعاتی را که ثبت کرده بود به تولید و فروش برساند. در این سال، توربین بدون تیغه از جمله اختراعات نیکولا تسلا بود که او سال‌های بعد آن را در واتر ساید نیویورک به کار گرفت. تسلا سال ۱۹۱۴ دفتر خود را تعطیل کرد و تا سال‌ها بعد در انزوا در ساختمانی کوچک به کار مشغول شد. تسلا از سال ۱۹۰۰ تا آخر عمرش، یعنی سال ۱۹۴۳، در هتل‌های مختلف نیویورک ساکن شد. شرکت وستینگهاوس در تمام این سال‌ها هزینه‌ی اقامت‌های او را می‌پرداخت تا شاید از این طریق بخشی از پول‌های حق امتیاز اختراعات تسلا را به او برگرداند.
در سال ۱۹۲۸ تسلا هواپیمای عمود پروازی را به ثبت رساند که این ایده نیز به سرنوشت بسیاری از طرح‌هایش دچار شد و به تولید نرسید. طی سال‌های آینده طرح‌های بسیاری را تسلا به ثبت رساند و در عین حال از طرح‌های هیجان‌انگیزی مانند استفاده از پرتوهای کیهانی گفت که هیچ‌گاه اطلاعات بیشتری درباره‌شان منتشر نکرد.
راز اشعه مرگ و پرونده‌های ناپدید شده نیکولا تسلا
یکی از جنبه‌های جذاب و رمزآلود زندگی نیکولا تسلا، اختراعات و ایده‌هایی بود که در زمان خود به شدت جلوتر از دوره خود بوده‌اند. یکی از این اختراعات، اشعه مرگ یا “Death Ray” بود که تسلا ادعا می‌کرد توانایی تولید آن را دارد. این دستگاه قرار بود یک سلاح قدرتمند باشد که می‌توانست نیروهای دشمن را از فاصله دور نابود کند. اگرچه تسلا هرگز موفق به تولید کامل این دستگاه نشد، اما ایده آن تا مدت‌ها توجه محققان و نیروهای نظامی را به خود جلب کرد.
اشعه مرگ: خیال یا واقعیت؟
تسلا در سال ۱۹۳۴ در یک مصاحبه اعلام کرد که به یک نوآوری بزرگ در زمینه اشعه مرگ دست یافته است. او ادعا می‌کرد که این دستگاه قادر است یک پرتو متمرکز از ذرات انرژی بالا را به سوی هدف ارسال و هر چیزی را در مسیر خود نابود کند. اگرچه تسلا جزئیات دقیقی از این دستگاه ارائه نداد و تا به امروز هم درست بودن و یا نبودن اشعه مرگ ثابت نشده است، اما این ادعا باعث شد تا گمانه‌زنی‌های زیادی در مورد قابلیت‌های تسلا و فناوری‌های پیشرفته او مطرح شود.
ناپدید شدن پرونده‌های نیکولا تسلا
با مرگ نیکولا تسلا در سال ۱۹۴۳، بسیاری از پرونده‌ها و یادداشت‌های او ناپدید شدند. این امر باعث شد تا نظریه‌های زیادی در مورد اینکه چه کسی یا چه گروهی به این اسناد دسترسی پیدا کرده‌است، شکل بگیرد. برخی معتقدند که دولت آمریکا این اسناد را به منظور تحقیق و استفاده نظامی و جلوگیری از دسترسی شوروی به این مدارک ضبط کرده است. در مقابل، برخی دیگر بر این باورند که این اسناد به دست افرادی از بخش خصوصی افتاده‌است و مخفی نگه داشته شده‌اند.
تأثیر ناپدید شدن اسناد بر میراث تسلا
ناپدید شدن این اسناد و اطلاعات باعث شده تا برخی از جنبه‌های اختراعات و ایده‌های تسلا همچنان در هاله‌ای از ابهام باقی بماند. این موضوع نه تنها به جذابیت و رمزآلود بودن شخصیت تسلا افزوده است، بلکه اهمیت کارهای او را نیز دو چندان کرده است. از سوی دیگر، این امر موجب شده تا محققان و علاقه‌مندان به تاریخ علم و فناوری همچنان به دنبال کشف حقایق بیشتری درباره تسلا و دستاوردهای او باشند.
علت مرگ نیکولا تسلا
در پایان زندگینامه نیکولا تسلا باید بگوییم که نیکولا تسلا در سن هشتاد و شش سالگی در هتل نیویورکر درگذشت. در گواهی فوت، علت مرگ تسلا ایست قلبی ذکر شده بود. سال‌ها پس از مرگ تسلا دارایی‌ها و بسیاری از طرح‌های او را برادرزاده‌اش به ارث برد و متعلقات تسلا به بلگراد منتقل شد.
نیکولا تسلا کیست؟ موجودی فضایی یا دانشمندی اتوکشیده
در این مطلب تلاش کردیم درباره زندگینامه تسلا نکات مهم و جالب را با شما در میان بگذاریم. دربارهی صفات اخلاقی عجیب و غریب تسلا بسیار شنیده‌ایم؛ مردی گیاه‌خوار که دو ساعت در شبانه‌روز می‌خوابد و علاقه‌ای به ارتباطات اجتماعی ندارد، در عین حال در اجتماع فردی بسیار محبوب و باوقار است و به نظرش به قدری الکتریسیته خارق‌العاده است که تمام ایده‌هایش حول الکتریسیته می‌گردد.
این دانشمند نابغه که حافظه‌ی تصویری قوی داشت و طرح‌هایش برای انتقال بی‌سیم جریان الکتریکی از او تصوری ماورایی در ذهن مردم جهان ساخته است، با وجود حدود سیصد اختراعی که در طول زندگی‌اش به ثبت رساند و آزمایش‌های جدید علمی‌ای که طراحی و اجرا کرد، در دوران خودش آن‌طور که باید و شاید درک نشد و نتوانست چندان روی خوش زندگی را ببیند. البته، گذر زمان اهمیت نظریات و طرح‌های نیکولا تسلا را آشکار کرد و در ابتدای قرن بیست و یک که چیزهای بی‌شماری، سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری، از راه دور هدایت می‌شوند دیگر ایده‌های نیکولا تسلا خنده‌آور نیست و بشر امروز به تازگی درک می‌کند که نیکلا تسلا حداقل صد و چهل پنجاه سال جلوتر از خودش را با تمام جزئیات می‌دیده است.
