انیشتین، به‌عنوان یکی از درخشان‌ترین ذهن‌های تاریخ بشر، همواره مورد توجه و تحسین قرار گرفته است. او نه‌تنها با نبوغ و کشفیات علمی خود تاثیر عمیقی بر علم و فناوری گذاشت، بلکه زندگی شخصی انیشتن هم به اندازه دستاوردهایش جالب و پرماجرا بود. در حالی که انیشتین به عنوان مشهورترین دانشمند جهان شناخته می‌شد، از توجه‌ها و جنجال‌های عمومی فاصله می‌گرفت. او با وجود آغاز عصر اتمی، همواره به صلح و دوستی اهمیت می‌داد. در ادامه، به بررسی بیشتری از زندگینامه انیشتین خواهیم پرداخت.
زندگینامه انیشتین
شاید پاسخ این سوال که «انیشتین کیست؟» در بیوگرافی این دانشمند، به‌راحتی آمده باشد، اما در ادامه به بررسی دقیق‌تری از زندگی او خواهیم پرداخت. آلبرت اینیشتین در تاریخ ۱۴ مارس ۱۸۷۹ در شهر اولًم، واقع در منطقه ورتمبرگ آلمان در خانواده‌ای یهودی به دنیا آمد. یک سال بعد، خانواده او به مونیخ نقل مکان کردند. آلبرت، فرزند پائولین کخ و هرمان انیشتین بود و یک خواهر به نام ماریا داشت که دو سال از او کوچک‌تر بود. پدرش، یک کارخانه کوچک تولید محصولات الکتروشیمیایی داشت و با همکاری برادرش که مدیرفنی کارخانه بود، آن را اداره می‌کرد. مادرش، فردی جدی و با روحیه هنری بود که تاثیر قابل توجهی بر زندگی آلبرت گذاشت.
ضریب هوشی انیشتین چقدر بود؟
بدون شک انیشتین یکی از دانشمندان بزرگ جهان در تاریخ بود؛ اما تعیین عدد دقیق ضریب هوشی او همچنان موضوعی مبهم است. هیچ مدرکی مبنی بر این‌که او آزمایش ضریب هوشی را پشت سر گذاشته، وجود ندارد. طی بررسی زندگینامه انیشتین بسیاری از منابع ضریب هوشی او را ۱۶۰ تخمین زده‌اند؛ اما اساس و منبع این عدد مشخص نیست. برخی از کارشناسان و استادانِ معتبر جهانی بر این باورند که ضریب هوشی انیشتین به‌طرز چشم‌گیری بالا بوده و ممکن است به درک بهتری از حداکثر ظرفیت هوش انسانی کمک کند.
زندگی نامه انیشتین در کودکی
زندگینامه انیشتین در کودکی این‌گونه بود که، آلبرت زبان و گفتار را به‌سختی یاد می‌گرفت و این موضوع باعث شد تا خدمتکار خانه او را با لقب «کند ذهن» صدا کند. والدین او نگران توانایی‌های ذهنی‌اش بودند؛ زیرا پیشرفت او در یادگیری زبان بسیار آرام بود. آلبرت بخش عمده‌ای از تحصیلات ابتدایی خود را در مونیخ گذراند.
زندگی انیشتین در دوره جوانی
به علت مشکلات مالی خانواده که در دوره جوانی زندگی انیشتین وجود داشت، او نتوانست تحصیلاتش را کامل کند و مجبور به خدمت سربازی شد، اما از آن فرار کرد و به خانه برگشت. در آن زمان، مشکلات زیادی سر راهش بود و خانواده‌اش آینده روشنی برای او نمی‌دیدند. آلبرت به سوئیس رفت و توانست در سال ۱۹۰۰ از مدرسه پلی‌تکنیک فدرال زوریخ دیپلم بگیرد.
با این حال پس از اتمام تحصیلات، او با چالش‌های جدیدی مواجه شد و نتوانست موقعیت مناسبی در دانشگاه‌ها پیدا کند. خانواده‌اش نیز از او حمایت مالی نمی‌کردند. بنابراین به مشاغل بی‌ربط روی آورد و بارها اخراج شد. اما در سال ۱۹۰۵ در ۲۶ سالگی، آلبرت ۴ مقاله مهم منتشر کرد، این‌سال به «سال معجزه» معروف شد. این مقالات، پایه‌گذار نظریه «نسبیت خاص» بودند و به شهرت علمی در زندگی نامه انیشتین کمک شایانی کردند.
زندگی شخصی اینشتین
آلبرت زمانی که به‌علت حسادت برخی از همکارانش شغلش را ترک کرده و به بِرن رفت، با میلوا ماریچ، همکلاسی سابقش در مدرسه پلی‌تکنیک، آشنا شد. آن‌ها ازدواج کردند و ۲ پسر به نام‌های آلبرت و ادوارد داشتند. اما پس از مدتی، انیشتین به برلین بازگشت و از میلوا جدا شد.
در بخش شخصی زندگینامه انیشتین آمده که ازدواج دوم او در دوران جنگ‌جهانی آغاز می‌شود. در این زمان، او بیشتر وقتش را در خانه می‌گذراند و با دختر عمه‌اش آلزا که با خانواده آن‌ها رفت و آمد داشت، آشنا شد. آلزا زنی مهربان و گرم بود که به‌تازگی از همسرش جدا شده و دو دختر داشت. با وجود این، انیشتین به خاطر علاقه‌ای که به او پیدا کرده بود، تصمیم به ازدواج با آلزا گرفت.
سفرهای آلبرت انیشتین
در زندگینامه آلبرت انیشتین از سفرهای زیادی یاد شده. حملات و تبلیغات منفی علیه آلبرت انیشتین باعث جلب توجه عمومی به نظریه‌های او در سراسر جهان شد. بنابراین او در این زمان به کشورهای مختلفی مانند هلند، چکسلواکی، اسپانیا، فرانسه، روسیه، اتریش، انگلیس و آمریکا سفر کرد. جالب اینجاست که وقتی انیشتین و همسرش به نیویورک رسیدند، با استقبال بی‌نظیری روبرو شدند که مشابه آن برای هیچ دانشمندی تا آن روزگار سابقه نداشت.
همچنین انیشتین به کشورهای آسیا از جمله چین، ژاپن و فلسطین سفر کرد. در سال ۱۹۲۴، پس از سفرهای متعدد به نقاط مختلف جهان، به برلین بازگشت؛ اما حملات علیه او ادامه داشت. به همین دلیل او به پرینستونِ آمریکا رفت. در سال ۱۹۳۶، همسرش الزا درگذشت و خواهرش به او ملحق شد. در همین دوران بود که این دانشمند با پذیرش تابعیت آمریکایی و بازنشستگی در سال ۱۹۴۵ از موسسه مطالعات عالی پرينستون، دست از تحقیقات خود نکشید.
داستان مهاجرت آلبرت انیشتین
انیشتین در سال ۱۹۳۳ به موسسه مطالعات پیشرفته پرینستون در نیوجرسی پیوست و باقی عمرش را آنجا گذراند. در آن زمان، نازی‌ها به رهبری هیتلر در آلمان به‌قدرت رسیده و یهودیان را از مشاغل رسمی اخراج کردند، این وضعیت بسیاری از دانشمندان را به فرار واداشت. پس از مهاجرت به این کشور و تجربه آزادی تفکر، انیشتین در سال ۱۹۳۵، ابتدا اقامت دائم و ۵ سال بعد شهروندی آمریکا را دریافت کرد.
زندگی نامه آلبرت انیشتین در آخرین سال‌های عمر او
سال‌های آخر زندگی آلبرت انیشتین در پرینستون با اضطراب و نگرانی همراه بود. ده‌سال پایانی عمر انیشتین، هم‌زمان با ظهور بمب اتمی بود و بشریت به‌تدریج در حال یادگیری و آماده‌سازی برای عواقب آن بود. بنابراین موضوع اصلی برای انیشتین نه چگونگی ساخت بمب اتمی، بلکه پیامدهای اخلاقی و انسانی آن بود.
اینشتین پس از کشف نظریه نسبیت عام به تحقیقات خود درباره کرم‌چاله‌ها، سیاه‌چاله‌ها و پیدایش جهان ادامه داد و به‌قدری غرق کار شد که حتی برای غذاخوردن هم وقت نداشت. در سال‌های پایانی عمرش به دلیل تمرکز جامعه علمی بر نظریه کوانتوم به انزوا رفت. زندگینامه انیشتین نشان‌دهنده نبوغ و چالش‌های او در دنیای علم است، در حالی که زندگینامه نیکولا تسلا نیز به ما تصویری دیگر از نوابغی همچون او را ارائه می‌دهد که در زمینه‌های مختلف علمی فعالیت می‌کرد.
علت مرگ انیشتین چه بود؟
انیشتین در روز آخر زندگی خود حین نوشتن متن سخنرانی برای تلویزیون، دچار خونریزی داخلی شد و او را به بیمارستان منتقل کردند. پزشکان تشخیص دادند که او به آنوریسم آئورت مبتلا شده. او پیش‌تر در سال ۱۹۴۸ نیز چنین مشکلی را تجربه کرده بود؛ اما این بار از جراحی خودداری کرد و در نهایت زندگی نامه انیشتین در تاریخ ۱۸ آوریل ۱۹۵۵ در نیوجرسی به اتمام رسید. چند ساعت پس از مرگ انیشتین، یکی از پزشکان به نام توماس هاروی بدون اجازه خانواده، مغز او را برای تحقیقات برداشت.
انیشتین چه خصوصیات اخلاقی داشت؟
لیستی از دانشمندان دیوانه جهان وجود دارد و این لیست به معرفی نابغه‌هایی می‌پردازد که تاریخ بشر را متحول کردند. یکی از این شخصیت‌ها، آلبرت انیشتین است؛ ذهنی بزرگ که با ابداعاتش زندگی‌ها را دگرگون کرد و در عین حال، رفتارهای عجیبی داشت. او فردی ساده‌زیست بود که هرگز به دنبال جلب توجه نبود و به دلیل مشکل انگشت شصت پایش، تصمیم گرفت هرگز جوراب نپوشد. وقتی همسرش از او می‌خواست لباس رسمی‌تری بپوشد، پاسخ می‌داد که نیازی به این کار ندارد.
انیشتین طرفدار صلح و مدافع سوسیالیسم بود و در سال ۱۹۴۹ در مقاله‌ای با عنوان «چرا سوسیالیسم؟» به بیان دیدگاه‌هایش پرداخت. به عنوان یک یهودی اشکنازی، پس از آزار خانواده‌اش در آلمان، تابعیت خود را باطل کرد و به آمریکا مهاجرت کرد. او در جنبش حقوق مدنی فعال بود و به بدرفتاری با آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار اعتراض می‌کرد. از نظر مذهبی، انیشتین خود را خداناباور می‌دانست و ارزش‌های علمی و عدالت را از سنت یهودی می‌پذیرفت.
نظریه‌های انیشتین
در زندگینامه اینیشتین نظریه‌های جدیدی در فیزیک ارائه شد که انقلابی در این علم ایجاد کرد. در ادامه نظریه‌های این دانشمند نابغه را بیان خواهیم کرد:
- نظریه نسبیت عام: آلبرت در این نظریه گرانش را به‌عنوان انحنا در فضا-زمان معرفی کرد و توضیح داد که اجرام بزرگ چگونه این فضا را خمیده می‌کنند.
- نظریه نسبیت خاص: این نظریه برای اجسامی با سرعت بالا کاربرد دارد و بیان می‌کند که قوانین فیزیک برای ناظرانی که با سرعت ثابت حرکت می‌کنند، یکسان است. اصل هم‌ارزی بین حرکت شتاب‌دار و حرکت در میدان گرانشی را نیز معرفی کرد.
- کِرم چاله‌ها: انیشتین و نیتان روزن، در سال ۱۹۳۵ مدلی از کرم چاله‌ها ارائه کردند که نقاط مختلف فضا-زمان را به هم متصل می‌کند.
- فوتون‌ها و انرژی کوانتیزه: در سال ۱۹۰۵، آلبرت مفهوم «کوانتای نور» را معرفی کرد که بعدها تایید شد و به درک جدیدی از نور انجامید.
- نظریه میدان یکپارچه: انیشتین در سال ۱۹۵۰ تلاش کرد تا نظریه‌ای برای ارتباط جاذبه و الکترومغناطیس ایجاد کند؛ اما هرگز موفق به اثبات آن نشد. این تلاش‌ها الهام‌بخش دیگر فیزیک‌دانان برای ایجاد نظریه‌های جامع‌تر شد.
سوابق تحصیلی آلبرت انیشتین و فعالیت‌های علمی او
آلبرت انیشتین در ۱۰ سالگی مدرسه ابتدایی را ترک کرد و در پانزده سالگی به مدرسه لوتیپولد در مونیخ پیوست. خانواده‌اش به دلیل مشکلات اقتصادی به میلان ایتالیا مهاجرت کردند. انیشتین که از فضای نظامی آلمان خسته شده بود، خواستار ترک تابعیتش شد؛ اما پدرش اجازه نداد. او در این دوران اولین مقاله علمی‌اش را نوشت که بعدها خود آن را رد کرد.
انیشتین با انتشار حدود ۳۰۰ مقاله علمی و ۱۵۰ مقاله غیرعلمی، به‌ویژه با فرمول E=mc² شناخته شد. پس از ناکامی در آزمون ورودی موسسه دارالفنون سوئیس، با پیشنهاد مدیر موسسه دیپلم خود را از مدرسه‌ای ممتاز در آرائو گرفت و بدون آزمون دوباره به دارالفنون پذیرفته شد. او سپس به مطالعه کتابهای فیزیک‌دانان بزرگ پرداخت و در سال ۱۹۲۱ جایزه نوبل فیزیک را به خاطر کشف قانون اثر فوتوالکتریک دریافت کرد. اگر شما هم می‌خواهید با زندگی این دانشمندان بیشتر آشنا شوید یا مثل آن‌ها به دنبال کشف جدیدترین‌ها و یافتن پاسخی برای سوالات خود هستید، باید به مطالعه کتابهای علمی آموزشی بپردازید.
شغل انیشتین
پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه پلی‌تکنیک زوریخ در سال ۱۹۰۰، آلبرت انیشتین به دنبال شغل معلمی بود؛ اما پس از دو سال تلاش ناموفق، به عنوان بازرس ثبت اختراعات در اداره ثبت اختراعات سوئیس مشغول به کار شد و به مدت ۷ سال (۱۹۰۲-۱۹۰۹) در این سمت فعالیت کرد.
پس از کسب مدرک دکترا و انتشار ۴ مقاله علمی در سال ۱۹۰۵، او در سال ۱۹۰۸ به عنوان استاد در دانشگاه برن استخدام شد. سپس به دانشیاری دانشگاه زوریخ و استاد تمام دانشگاه پراگ منصوب شد. او در دانشگاه برلین به اوج شهرت خود رسید و بدون وظیفه تدریس، به تحقیق و توسعه نظریه‌هایش پرداخت. انیشتین تا اوایل دهه ۱۹۳۰ در دانشگاه برلین و موسسه فیزیک قیصر ویلهلم فعالیت کرد.
بهترین کتابهای آلبرت انیشتین
آلبرت با آثارش تاثیر عمیقی بر علم گذاشت. در ادامه به برخی از بهترین کتابهای او اشاره می‌کنیم:
- نظریه نسبیت خاص و عام: این کتاب به توضیح نظریه‌های نسبیت عام و خاص می‌پردازد و تحولی در فیزیک نظری و کیهان‌شناسی ایجاد کرده است.
- جهانی که من می‌بینم: منتشر شده در سال ۱۹۳۴، این مجموعه شامل مقالات و مصاحبه‌های انیشتین است که به موضوعات فلسفه، اخلاق و علم می‌پردازد.
- چرا سوسیالیسم؟: این کتاب سیاسی در سال ۱۹۴۹ منتشر شد و در آن انیشتین نیاز جهان به نظم جدید را توضیح می‌دهد، به ویژه پس از تجربیاتش با بمب اتم.
علاوه بر این آثار که جزو بهترین آثار این دانشمند محسوب می‌شوند، کتابهای دیگری مانند مقالات علمی اینشتین (Ideas and Opinions) و حاصل عمر (Out of My Later Years) نیز از جمله نوشته‌های برجسته او هستند.
دستاوردهای علمی انیشتین
مطالعه زندگینامه انیشتین و کمک‌هایش، درک ما از جهان را دگرگون می‌کند. او نه‌تنها در علم، بلکه در زمینه‌های اجتماعی و حقوق بشری نیز فعال بود. در زیر به برخی از دستاوردهای کلیدی او اشاره می‌شود:
- نظریه نسبیت خاص (۱۹۰۵)
- مقاله اثر فوتوالکتریک (۱۹۰۵)
- نظریه نسبیت عام (۱۹۱۵)
- نظریه جنبش براونی (۱۹۰۵)
- فرمول هم‌ارزی جرم و انرژی (E=mc²) (۱۹۰۵)
- کمک به شکل‌گیری نظریه کوانتومی
- نظریه میدان یکپارچه
- مطالعات بر روی ثابت کیهانی (۱۹۱۷)
- طرح اولیه نظریه چگالش بوز-انیشتین (۱۹۲۴)
- مقاله پارادوکس EPR )۱۹۳۵)
جایزه‌ها و افتخارات آلبرت انیشتین
به خاطر فعالیت‌های برجسته در زندگی نامه آلبرت انیشتین، این دانشمند جوایز و افتخارات متعددی را کسب کرد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- مدرک دکترای افتخاری از دانشگاه‌های ژنو (۱۹۰۹)، روستوک (۱۹۱۹)، پرینستون و منچستر (۱۹۲۱)، مادرید (۱۹۲۳)، پاریس (۱۹۲۹)، آکسفورد (۱۹۳۱) و Yeshiva (۱۹۳۴)
- جایزه نوبل فیزیک (۱۹۲۱) برای کشف اثر فوتوالکتریک
- مدال کوپلی از انجمن سلطنتی لندن (۱۹۲۵)
- مدال طلای انجمن سلطنتی نجوم (۱۹۲۶)
- مدال ماکس پلانک از انجمن فیزیک آلمان (۱۹۲۹)
- مدال بنجامین فرانکلین از موسسه فرانکلین، فیلادلفیا (۱۹۳۵)
- مدرک دکترای افتخاری از دانشگاه هاروارد (۱۹۳۵)
شهرت جهانی انیشتین و دریافت جایزه نوبل
انیشتین برای اثبات نظریه نسبیت عام خود به آزمایش و مشاهده نیاز داشت. در سال ۱۹۱7 سر فرانک واتسون راه‌حل اندازه‌گیری موقعیت ظاهری ستارگان در زمان خورشیدگرفتگی کامل که نور خورشید را مسدود می‌کرد را پیدا کرد. نظریه انیشتین در سال ۱۹۱۹ توسط سر آرتور ادینگتون آزمایش شد. اگر نظریه او صحیح بود، موقعیت ستاره‌ها باید به دلیل انحنا در فضا-زمان ناشی از جاذبه خورشید تغییر می‌کرد. ادینگتون با موفقیت این آزمایش را انجام داد و صحت نظریه انیشتین را تایید کرد. این موفقیت به قدری بزرگ بود که در زندگینامه انیشتین به عنوان نقطه عطفی در شهرت جهانی او و دریافت جایزه نوبل فیزیک ثبت شد.
ارتباط انیشتین و دکتر حسابی
پروفسور محمود حسابی، پدر علم فیزیک در ایران، دوستی و همکاری‌های علمی با آلبرت انیشتین داشت. ایرج حسابی پسر او، در خاطرات پدرش به دیدارهایش با انیشتین اشاره کرد و او را فردی ساده و متواضع توصیف می‌کند. دکتر حسابی درباره نظریه «بی‌نهایتی ذرات» با دانشمندان اروپایی مکاتبه کرد و پس از اولین دیدار با انیشتین به او گفته شد که نظریه‌اش می‌تواند علم فیزیک را متحول کند. انیشتین امکانات لازم را برای تحقیق در اختیار او قرار داد و این تجهیزات به پژوهشگران دانشگاه ام‌آی‌تی نیز داده شد.
در دیدارهای بعدی، دکتر حسابی در جلسه دفاعیه‌اش در دانشگاه پرینستون با عجله صحبت کرد؛ اما انیشتین با دعوت او به آرامش، گفت که زمان جلسه متعلق به اوست. ارتباط بین این دو بیشتر بر اساس همکاری‌های علمی بوده و برخی روایات درباره دوستی آن‌ها و آشنایی انیشتین با فرهنگ ایرانی تایید نشده است.
جالب‌ترین دانستنی‌ها درباره زندگی انیشتین
برخی ازجالب‌ترین دانستنی‌ها درباره زندگی نامه انیشتین به شرح زیر است:
- برخی مورخان بر این باورند که آلبرت انیشتین به اختلال اوتیسم مبتلا بوده است. رفتارهای او مانند بیزاری از لمس و مشکلات اجتماعی نشانه‌هایی از این اختلال بود.
- انیشتین به ویولون نواختن علاقه داشت، اما در شمارش نت‌ها اشتباه می‌کرد.
- اگرچه انیشتین اولین کسی نبود که نظریه نسبیت را مطرح کرد، اما از آن به‌عنوان قانونی فیزیکی استفاده کرد.
- او در ساخت بمب اتم نقش غیرمستقیم داشت، اما پس از بمباران هیروشیما و ناکازاکی از این موضوع پشیمان شد.
- عکس معروف او با زبان دراز در روز تولد ۷۲ سالگی‌اش منتشر شد و او از انتشار آن پشیمان شد.
- انیشتین پیش از ۳۰ سالگی تئوری‌های مهمش را به سرانجام رسانده بود و موفقیتش را نتیجه ثبات و تلاش می‌دانست.
- به دلیل فرار از آلمان، تحت نظر سازمان سیا در آمریکا قرار گرفت و مکالماتش رصد شد.
- او حافظه ضعیفی داشت و نمی‌توانست اسامی یا تاریخ‌ها را به‌خوبی به خاطر بسپارد.
- بیشتر دستاوردهای انیشتین ناشی از محاسبات ذهنی‌اش بود، نه کارهای آزمایشگاهی.
- در کودکی کند ذهن و کند سخن بود و سال اول در کنکور رد شد.
- انیشتین هیچ‌گاه رانندگی نکرد و به پوشیدن جوراب هم علاقه‌ای نداشت.
- او از گالیله به‌عنوان دانشمند محبوبش یاد می‌کرد و برخی آمریکایی‌ها او را جاسوس شوروی می‌دانستند.
جملات معروف آلبرت انیشتین
برخی از جملات معروف آلبرت اینشتین عبارتند از:
دنیا جای خطرناکی برای زندگی است، نه به خاطر مردم شرور، بلکه به خاطر کسانی که شرارت‌ها را می‌بینند و سکوت می‌کنند.
***
گاهی این سوال مرا گیج می‌کند: آیا من دیوانه‌ام یا دیگران؟
***
کسی که هرگز اشتباه نکرده، هرگز چیز جدیدی را امتحان نکرده است.
***
منطق شما را از نقطه A به B می‌رساند، اما تخیل شما را به هر جا می‌برد.
***
اگر نمی‌توانید چیزی را به سادگی توضیح دهید، به اندازه کافی آن را درک نکرده‌اید.
سخن پایانی
انیشتین، فیزیک‌دان مشهور آلمانی و یکی از بزرگ‌ترین نوابغ تاریخ با ارائه نظریه‌های معتبر و کشفیات ارزشمند، انقلابی در علم فیزیک به‌وجود آورد. او نابغه‌ای، با هوش فراوان بود؛ اما این استعداد وی به این معنی نیست که در تمامی زمینه‌های زندگی موفق عمل کرده باشد. زندگینامه انیشتین نشان می‌دهد که او نیز مانند سایر انسان‌ها، نقاط قوت و ضعف‌‌های متعددی داشت و با چالش‌های گوناگونی روبرو بود. اگر شما هم به زندگی دانشمندان یا موضوعات علمی علاقه زیادی دارید، کافی است کتابهای موجود در موضوعات مورد علاقه خود را از انتشارات هفت و نیم، ناشر اختصاصی کتابهای علمی آموزشی کودک و نوجوان سفارش دهید. با سفارش این کتاب‌ها در همین سایت، از تخفیف هم بهره‌مند می‌شوید.
