بازی و ریاضی برای کودکان | 11 بازی ساده و خلاقانه

بازی و ریاضی برای کودکان می‌تواند ترکیب جادویی از یادگیری و سرگرمی باشد! به جای اینکه ریاضی را به عنوان یک موضوع خشک و خسته‌کننده معرفی کنیم، با استفاده از بازی‌های جذاب و آموزنده، می‌توانیم مفاهیم ریاضی را به شکلی شاد و خلاقانه به کودکان آموزش دهیم. 

این روش باعث می‌شود که بچه‌ها نه تنها مهارت‌های ریاضی خود را تقویت کنند، بلکه از یادگیری لذت ببرند و اعتماد به نفسشان افزایش یابد. در این مقاله از انتشارات هفت و نیم، ناشر تخصصی کتاب های علمی، به بررسی بهترین بازی‌ها و تکنیک‌ها برای آموزش ریاضی به کودکان خواهیم پرداخت.

مجموعه بازی‌های ریاضی مناسب کودکان

بازی‌های زیادی تحت عنوان بازی و ریاضی برای کودکان وجود دارند. این سرگرمی‌ها می‌توانند بر روی تقویت مهارت محاسباتی، تشخیص هندسی کودکانتان تأثیر بسزایی داشته باشند. اگر فرزند شما دل به درس ریاضی نمی‌دهد، مطمئن باشید که با سرگرمی‌هایی که در ادامه گفته می‌شود، می‌توانید ریاضی آن را تقویت کنید.

بازی ریاضی با حدس

این بازی بسیار ساده، راهی مناسب برای تقویت عملیات‌های مختلف ریاضی به حساب می‌آید. در این بازی به کارت‌هایی نیاز دارید که بر روی آن‌ها، شماره‌هایی از 1 تا 10 وجود دارند. در ادامه نحوه بازی را برای شما شرح می‌دهیم.

1. در ابتدای کار، یک نفر کارتی را برداشته و بدون این که عدد کارت را ببیند، آن را بر روی پیشانی خود می‌گذارد. 
2. حال، فرد روبرویی باید با اعمال جمع، تفریق و… عدد مورد نظر بر روی کارت را به هم بازی خود بگوید. 

بازی شمارش 

در این بازی به کارت‌هایی نیاز دارید که روی آن‌ها اعداد ۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ نوشته شده باشد. علاوه بر این کارت‌ها، به دو دسته کارت دیگر هم نیاز دارید که روی آن‌ها اعداد ۱ تا ۱۰ قرار دارد. یعنی از هر عدد بین ۱ تا ۱۰، باید دو کارت داشته باشید.

این بازی تأثیر قابل‌توجهی بر تقویت توانایی‌های ذهنی و هوش کودکان دارد. اگر به دنبال راهی مؤثر برای پرورش ذهن فرزندتان هستید، استفاده از کتاب‌ معما و هوش نیز می‌تواند انتخاب مناسبی باشد. در ادامه، شیوه انجام این بازی ریاضی را به طور کامل شرح می‌دهیم.

1. 4 کارتی که شماره‌های 25، 50، 75 و 100 بر روی آن قرار گرفته است، به خوبی مخلوط کنید و در نهایت آن‌ها را به پشت بگذارید.
2. در ادامه بازی و ریاضی برای کودکان، همان کارهایی که برای 4 کارت قبلی انجام دادید، در این  مرحله برای کارت‌های 1 تا 10 نیز انجام دهید. همچنین مطمئن شوید که از هر عدد، دو کارت دارید.
3. در بازی، هر فردی می‌تواند 6 کارت را از هر دسته‌ای که خواست بردارد و در دست خود بگیرد.
4. دوباره از دسته کارت‌هایی که اعداد 1 تا 10 بر روی آن‌ها نوشته است، 3 کارت را بردارید که این 3 کارت، یک عدد سه رقمی را برایتان تولید می‌کند.
5. در این مرحله، بازیکن باید تلاش کند تا با اعمال ریاضی و شش کارتی که در مرحله سوم برداشته بود به عدد سه رقمی مرحله چهارم برسد.

بازی 20 سوالی ریاضی

دیگر مورد بازی و ریاضی برای کودکان، بازی 20 سوالی است که اکثر کودکان در سرتاسر جهان، این بازی را انجام می‌دهند. حتی این بازی در موارد غیر ریاضی نیز انجام می‌شود. در این آموزش ریاضی با بازی، باید از دانش آموز خود بخواهید تا با بیست سوال به عدد مورد نظری که در ذهن شما است برسد. البته این بازی با کارت نیز انجام می‌شود که برای انجام دادن آن باید مراحل زیر را انجام دهید.

1. ابتدا کارت‌هایی را آماده کنید که وابسته به سطح ریاضی کودک، می‌توانند از اعداد دو تا سه رقمی باشند.
2. حال، یک نفر یک کارت را برداشته و روی پیشانی خود می‌گذارد.
3. حال، فردی که کارت بر روی پیشانی آن قرار گرفته است باید با سؤالاتی که از افراد حاضر می‌پرسد و آن‌ها با بله یا خیر به او پاسخ می‌دهند، به عدد مورد نظر نزدیک شود.
4. با پیدا کردن عدد در 20 سوال موفق شده در غیر این صورت بازی را باخته است.

بازی آزمایشگاه اعداد

دیگر مورد بازی و ریاضی برای کودکان، بازی آزمایشگاه اعداد است. در این بازی، نیاز به چندین لیوان دارید و همچنین مایعاتی که تقریباً رنگ آن‌ها، با یکدیگر متفاوت باشند. در ادامه مراحل انجام این بازی و ریاضی کودکان را شرح خواهیم داد.

1. در هر لیوان، مایعی با رنگ مختلف را بریزید و یک لیوان را خالی نگهدارید. 
2.  در ادامه این قسمت از بازی و ریاضی برای کودکان بر روی لیوان بر چسب‌هایی از اعداد قرار دهید.
3. عددی را به کودک نشان داده و از او بخواهید که لیوان خالی با مایعات لیوان‌هایی پر کند که مثل عدد نشان داده شده بر روی برچسب آن لیوان‌ها قرار دارد. ترکیب این رنگ‌ها، رنگی را به وجود می‌آورد که ممکن است جذابیت خاصی برای کودک داشته باشد.

خواندن زندگی‌نامه ریاضی دانان

یکی از جالب‌ترین روش‌ها که کودکان را عاشق ریاضی می‌کند، نشان دادن انیمیشنی در رابطه با بزرگان ریاضی یا خواندن زندگی‌نامه‌ای از بزرگان ریاضی است. برای مثال می‌توانید زندگینامه فیثاغورث یا دیگر ریاضی‌دانان بزرگ را به‌عنوان یک سرگرمی برای کودکتان بخوانید.

خواندن ساعت یک بازی مهیج

خواندن ساعت را می‌توان عملی در راستای ریاضی و بازی کردن دانست. شما می‌توانید با کشیدن دایره‌ای بر روی زمین، از کودکان خود بخواهید تا در وسط دایره بایستند. در چنین شرایطی، افراد درون دایره می‌توانند از دستان خود برای نشان دادن عقربه‌های ساعت، استفاده کنند. در این سبک از بازی و ریاضی برای کودکان، آن‌ها علاوه بر یادگیری ساعت، با برخی از اعداد در ریاضی نیز بیشتر آشنا می‌شوند.

بازی جذاب تاس مرگبار

تنها موادی که برای انجام این بازی نیاز دارید، دو تا تاس است. با استفاده از این بازی، قدرت جمع و تفریق کودکان شما، بسیار بهتر از قبل خواهد شد. برای این که این بازی و ریاضی کودکان انجام شود به غیر از تاس به کاغذ و قلم نیز نیاز است. در ادامه مراحل انجام این بازی را شرح می‌دهیم تا شما نیز در خانه این بازی را به‌راحتی انجام دهید.

1. در هر دور، هر بازیکن هر دو تاس را بالا می‌اندازد و مجموع اعداد روی تاس، برابر با امتیاز کودک در هر دور است.
2. در صورتی که تاس آن، جفت شش بیاید تمام امتیازات آن می‌سوزد.
3. در آخر، پس از اتمام هر دور امتیازات دورهای قبل و دور الان را با هم جمع کرده و کسی که زودتر به امتیاز صد برسد، برنده است.

بازی نقطه خط

از جمله بازی ‌های ریاضی برای کودکان که یک بازی کلاسیک به حساب می‌آید می‌توان به نقطه و خط اشاره کرد. مطمئناً شما نیز در کودکی، این بازی را انجام داده‌اید که در آن یک کاغذ و دو خودکار را برداشته و چندین نقطه بر روی کاغذ می‌گذاریم. 

در هر نوبت این بازی و ریاضی برای کودکان، بازیکن می‌تواند دو نقطه را به یکدیگر وصل کند و در نهایت با خط‌های کشیده شده، مربعی به وجود بیاورد. در آخر با جمع زدن مربع‌ها، بازیکنی که مربع‌های بیشتری را به نام خود زده باشد؛ در نتیجه برنده بازی است.

بازی تشخیص اشکال هندسی

ریاضی، تنها به درک اعداد و انجام یک‌سری عملیات خلاصه نمی‌شود و  به غیر از اعداد، اشکال نیز اهمیت زیادی در ریاضی دارند. در این بازی و ریاضی برای کودکان باید چند شکل هندسی را آماده  کنیم. حال، باید در هر شکل هندسی، اشیای کوچکی را بریزیم. 

در ادامه باید نام شکل هندسی را به کودک بگوییم و از او بخواهیم تا اشیای درون شکل مورد نظر را خارج کند. با انجام این کار، فرزند شما به خوبی با تمامی اشکال هندسی آشنا می‌شود.

بازی حرکتی جمع و تفریق

اگر کودکان شما، بسیار پر جنب و جوش هستند و در زمینه یادگیری جمع و تفریق مشکل دارند، بهتر است به سراغ بازی و ریاضی ابتدایی بروید. در چنین بازی شما باید یک خط کشیده و در امتداد آن اعداد را به ترتیب بنویسید. 

از فرزند خود بخواهید تا بر روی خانه صفر بایستد. در ادامه به‌عنوان‌ مثال از او بخواهید تا عدد فعلی که صفر است را با پنج جمع کند و به خانه مورد نظر برود. در خانه پنج می‌توانید از او بخواهید تا عملیات منهای دو را انجام دهد و سپس به خانه سه بیاید و به این شکل عملیات ریاضی را برای او قلبل درک کنید.

بازی 24

بازی 24 به نوعی آموزش ریاضی با بازی برای کودکان به حساب می‌آید. بازی 24، روش دیگری از مجموعه بازی و ریاضی برای کودکان است که مهارت‌های محاسباتی کودک شما را افزایش می‌دهد. در ادامه نحوه انجام این بازی را برایتان شرح خواهیم داد. 

1. به هر بازیکن، عددی را نسبت دهید. این عدد می‌تواند هر رقمی باشد. 
2. بازیکنان باید سعی کنند مطابق با عدد خود، تنها با 4 عمل به عدد 24 برسند. 
3. هر کسی زودتر به عدد 24 برسد، برنده است. در صورتی که کسی نتوانست به 24 برسد، آن فردی برنده به حساب می‌آید که نزدیک‌ترین عدد به بیست و چهار را به دست آورده باشد.

بازی ریاضی برای کودکان 5 ساله 

آموزش ریاضی و بازی و ریاضی برای کودکان می‌تواند از سنین 5 سالگی یا حتی قبل‌تر، یعنی 3 سالگی شروع شود. آموزش ریاضی به کودکان در سنین پنج سالگی باعث توسعه تفکر منطقی آن‌ها خواهد شد. در آموزش و بازی و ریاضی برای افراد 5 ساله باید به مفاهیم ابتدایی ریاضی، دقت ویژه‌ای شود. 

این مفاهیم، بیشتر عملیات حسابی و اشکال هندسی هستند؛ بنابراین باید بازی‌هایی با آن‌ها انجام دهید که بیشتر در رابطه با شناخت شکل‌های هندسی و عملیات جمع و تفریق باشد. همچنین در این سن باید تأثیر ریاضی در زندگی روزمره را به آن‌ها نشان دهید. از جمله این تأثیرات می‌توانید به تقسیم اشیا آن‌ها با دوستانشان با خرید اجناس اشاره کنید. 

بازی ریاضی برای کودکان پیش دبستانی

کودکان پیش دبستانی، باهوش‌ هستند و فکر آن‌ها بازتر است؛ بنابراین به غیر از بازی و ریاضی، باید برخی از مسائل فکری را نیز برای آن‌ها بازگو کنید و از آن‌ها بخواهید تا این مسائل را حل کنند. از آنجایی که کودکان پیش دبستانی در شرف ورود به مدرسه هستند؛ بنابراین بیشتر به سراغ بازی‌هایی بروید که در رابطه با جمع و تفریق و شناخت اعداد باشند. از جمله این بازی‌ها می‌توان به بازی شمارش، بیست سؤالی ریاضی و تاس مرگ اشاره کرد.