ویلیام شکسپیر (William Shakespeare) یکی از بزرگ‌ترین و برجسته‌ترین نمایشنامه‌نویسان و شاعران تاریخ جهان است. او که به شاعر ملی انگلستان و بزرگ‌ترین نمایشنامه‌نویس تمام دوران‌ها معروف است، تأثیر شگرفی بر ادبیات، فرهنگ و هنر جهان گذاشته است. اما شکسپیر کیست و چرا آثار او همچنان پس از چهار قرن محبوب و مورد توجه هستند؟
زندگینامه ویلیام شکسپیر
برای پاسخ دقیق‌تر به این پرسش که شکسپیر کیست، باید جزئیات بیشتری از زندگی او، از کودکی تا مرگ، مورد بررسی قرار گیرد. زندگی او نه‌تنها شامل موفقیت‌های ادبی و هنری است، بلکه دربردارنده فراز و نشیب‌هایی در روابط عاشقانه، خانوادگی و حرفه‌ای نیز بوده است. در ادامه به بررسی خلاصه زندگینامه ویلیام شکسپیر می‌پردازیم.
کودکی و نوجوانی شکسپیر
در زندگی نامه شکسپیر آمده‌است، او در ۲۳ آوریل ۱۵۶۴ در شهر استراتفورد-آپون-آون در انگلستان به دنیا آمد. او سومین فرزند از هشت فرزند خانواده بود. پدرش، جان شکسپیر، یک تاجر موفق و عضو شورای شهر بود که بعدها درگیر مشکلات مالی شد. مادرش، مری آردن، فرزند یک زمین‌دار ثروتمند بود.
شکسپیر دوران کودکی‌اش را در استراتفورد سپری کرد و به مدرسه محلی کینگ اِدوارد رفت. در این مدرسه او لاتین و ادبیات کلاسیک آموخت. اطلاعات دقیقی از نوجوانی او در دست نیست، اما گفته می‌شود که در این دوره علاقه زیادی به مطالعه و ادبیات پیدا کرد.
ازدواج و روابط عاشقانه
ویلیام شکسپیر در سال ۱۵۸۲، زمانی که تنها ۱۸ سال داشت، با آن هث‌وی، زنی ۲۶ ساله از روستایی نزدیک استراتفورد، ازدواج کرد. این ازدواج به دلیل اختلاف سنی و بارداری پیش از ازدواج آن، مورد توجه و گاهی انتقاد قرار گرفت. این زوج در همان سال صاحب اولین فرزند خود به نام «سوزانا» شدند. دو سال بعد، آن‌ها صاحب دوقلوهایی به نام‌های «هملت» و «جودیت» شدند.
روابط شکسپیر با همسرش آن‌چنان گرم و عاشقانه به نظر نمی‌رسید، زیرا او بیشتر عمر خود را در لندن گذراند و تنها برای دیدار خانواده به استراتفورد بازمی‌گشت. شایعاتی درباره روابط عاشقانه شکسپیر با افراد دیگر نیز وجود دارد. برخی معتقدند که سونت‌های عاشقانه او برای زنی ناشناس یا مردی جوان سروده شده‌اند، که این موضوع همچنان محل بحث در میان پژوهشگران است.
حرفه هنری و دوران شکوفایی
در دهه ۱۵۸۰، شکسپیر به لندن مهاجرت کرد و فعالیت خود را در دنیای تئاتر آغاز کرد. او ابتدا به‌عنوان بازیگر و سپس به‌عنوان نمایشنامه‌نویس شناخته شد. نمایشنامه‌های او شامل ژانرهای مختلفی همچون تراژدی (هملت، مکبث)، کمدی(رویای شب نیمه تابستان، تاجر ونیزی) و نمایش‌های تاریخی (هنری پنجم، ریچارد سوم) بودند.
شهرت شکسپیر به‌سرعت افزایش یافت و او یکی از سهام‌داران تئاتر معروف گلوب شد. این تئاتر نقش مهمی در پیشرفت حرفه‌ای او داشت و اکثر نمایشنامه‌های او در آن به روی صحنه رفتند.
مرگ فرزند و تأثیر آن بر شکسپیر
بخش دردناک زندگی نامه ویلیام شکسپیردر سال ۱۵۹۶بود ، زمانی که فرزند، همنت، در سن ۱۱ سالگی بر اثر بیماری درگذشت. این اتفاق تأثیر عمیقی بر شکسپیر گذاشت و گفته می‌شود که این غم و اندوه در آثار تراژیک او همچون هملت و شاه لیر منعکس شده است.
بازگشت به استراتفورد و پایان زندگی
در سال‌های پایانی عمر، شکسپیر به زادگاهش استراتفورد بازگشت. او در این دوره کمتر نمایشنامه می‌نوشت و بیشتر وقتش را به خانواده و مدیریت املاک خود اختصاص می‌داد. شکسپیر در ۲۳ آوریل ۱۶۱۶، در سن ۵۲ سالگی درگذشت. علت دقیق مرگ او مشخص نیست، اما برخی منابع به بیماری تب‌گونه یا سکته قلبی اشاره کرده‌اند.
شکسپیر در کلیسای محلی استراتفورد دفن شد و بر سنگ قبرش نوشته شد:
ای دوست، برای خدا از کندن این خاک خودداری کن. کسی که اینجا خوابیده را
ببخش و کسی که استخوان‌های مرا حرکت دهد لعنت باد
معرفی آثار شکسپیر
مطالعه و بررسی آثار ویلیام، به ما کمک می‌کند بهتر بفهمیم که شکسپیر کیست. ویلیام شکسپیر بیش از ۳۹ نمایشنامه، ۱۵۴ سونات و چندین شعر بلند نوشته است. آثار او در ژانرهای تراژدی، کمدی، نمایشنامه‌های تاریخی و رمانس دسته‌بندی می‌شوند. در ادامه برخی از مشهورترین آثار او معرفی شده‌اند:
هملت
ژانر: تراژدی
خلاصه: داستان شاهزاده دانمارک، هملت، که پس از کشف توطئه قتل پدرش توسط عمویش، کلادیوس، به انتقام فکر می‌کند. این نمایشنامه به بررسی پیچیدگی‌های روانی انسان و پرسش‌های فلسفی در مورد مرگ و زندگی می‌پردازد. مونولوگ مشهور بودن یا نبودن از این اثر است. با مطالعه زندگینامه احمد شاملو درمیابیم شاملو همچون شکسپیر متاثر از رنج مردم در دوران خود شعر می‌سروده است.
مکبث
ژانر: تراژدی
خلاصه: ماجرای مکبث، فرمانده‌ای اسکاتلندی که با تشویق همسرش و پیشگویی جادوگران، برای رسیدن به قدرت به قتل شاه می‌پردازد. این نمایشنامه به بررسی جاه‌طلبی و پیامدهای ویرانگر آن می‌پردازد. نویسندگان زیادی از جمله هان کانگ، در دوران بعد از شکسپیر از آثار او الهام گرفته‌اند. اگر می‌خواهید بدانید هان کانگ کیست، مطالعه زندگینامه او را توصیه می‌کنیم.
رومئو و ژولیت
ژانر: تراژدی رمانتیک
خلاصه: داستان عشقی ممنوعه بین دو نوجوان از خانواده‌های دشمن در ورونا. این اثر، عشق، فداکاری و تراژدی را در قالبی شاعرانه به تصویر می‌کشد.
شاه لیر
ژانر: تراژدی
خلاصه: شاه لیر تصمیم می‌گیرد پادشاهی خود را میان سه دخترش تقسیم کند، اما با سوءاستفاده دختران جاه‌طلب خود مواجه می‌شود. این نمایشنامه به موضوعاتی مانند قدرت، وفاداری و روابط خانوادگی می‌پردازد. همانطور که در زندگینامه شکسپیر آمده، او نیز در پایان عمر و هنگام تقسیم اموالش، اعتماد بیشتری به دخترش داشته و شاید وصیتنامه او متاثر از این تراژدی است.
تاجر ونیزی
ژانر: کمدی/تراژدی
خلاصه: این داستان در مورد یک وام‌گیرنده به نام آنتونیو و یک یهودی ثروتمند به نام شایلاک است که درگیر قراردادی پیچیده می‌شوند. این اثر به مسائل عدالت، رحمت و تعصبات مذهبی می‌پردازد.
اتللو
ژانر: تراژدی
خلاصه: داستان یک فرمانده نظامی به نام اتللو که قربانی حسادت و توطئه‌های یگانه، دستیار خیانتکارش، می‌شود. این اثر به موضوعاتی مانند نژاد، عشق و خیانت می‌پردازد.
طوفان
ژانر: رمانس
خلاصه: این داستان در مورد پروسپرو، دوک سابق میلان است که در جزیره‌ای دورافتاده تبعید شده و از جادو برای رسیدن به عدالت استفاده می‌کند. طوفان یکی از آخرین آثار شکسپیر است و به آشتی و بخشش می‌پردازد.
فعالیت‌های بازیگری ویلیام شکسپیر
در ادامه مسیر اینکه دریابیم شکسپیر کیست، می‌رسیم به فعالیت‌های بازیگری او. ویلیام شکسپیر نه تنها یک نمایشنامه‌نویس برجسته بود، بلکه در دوران حیاتش به‌عنوان بازیگر نیز فعالیت می‌کرد. او در گروه نمایشی مردان چمبرلینز عضویت داشت که یکی از معتبرترین گروه‌های تئاتر در انگلستان عصر الیزابت بود.
شکسپیر معمولاً نقش‌های کوچک و فرعی را در نمایشنامه‌هایش بر عهده می‌گرفت. برای مثال، گفته می‌شود که او نقش شبح پدر هملت را در نمایشنامه هملت ایفا کرده است. این امر نشان می‌دهد که او علاوه بر نویسندگی، علاقه‌مند به حضور مستقیم در صحنه بود و هنر بازیگری را به‌عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از فعالیت‌های هنری‌اش می‌دید.
اجرا در مقابل شاه و دربار
یکی از افتخارات بزرگ در زندگینامه شکسپیر و گروه چمبرلینز، اجرای نمایش‌ها در مقابل ملکه الیزابت اول و بعدها شاه جیمز اول بود. این اجراها نشان‌دهنده جایگاه برجسته شکسپیر و گروه نمایشی‌اش در میان هنرمندان آن دوره بود.
دلایل ماندگاری شکسپیر
اما چرا هنوز آثار شکسپیر زنده‌اند و در جهان تدریس و اجرا می‌شوند؟
عمق شخصیت‌پردازی: شکسپیر با توانایی بی‌نظیر خود در عمق شخصیت‌پردازی، موفق شده است شخصیت‌هایی خلق کند که پیچیدگی‌های روان‌شناختی انسانی را به طرز چشمگیری بازتاب می‌دهند.
تنوع ژانر: او در ژانرهای متنوعی از جمله تراژدی، کمدی، تاریخی و رمانتیک، آثار ماندگاری خلق کرده است که هرکدام با رویکردی منحصر به فرد به مخاطب ارائه می‌شود.
زبان و سبک نوشتار: زبان و سبک نوشتار شکسپیر بسیار غنی، خلاقانه و تأثیرگذار است. کلمات و جملات او نه تنها در زمان خود، بلکه در طول تاریخ نیز تأثیری عمیق بر فرهنگ ادبیات گذاشته‌اند.
تأثیر شکسپیر بر ادبیات
درک اینکه شکسپیر کیست بدون درک تأثیر او بر ادبیات و فرهنگ جهانی کامل نمی‌شود. آثار او الهام‌بخش نویسندگان بزرگی همچون مارک تواین بوده‌اند. در همین راستا، اگر می‌خواهید بدانید، مارک تواین کیست، مطالعه زندگینامه او، می‌تواند راهی برای فهم بهتر تأثیر شکسپیر بر نویسندگان بعدی باشد.
با وجود آنکه شکسپیر مستقیماً رمان ادبیات کودک و نوجوان ننوشت، اما اقتباس‌های متعددی از آثار او برای این گروه سنی منتشر شده است. به‌طور مثال، نمایشنامه‌هایی مانند رومئو و ژولیت و هملت به زبان ساده و داستانی بازنویسی شده‌اند تا نوجوانان نیز با این شاهکارها آشنا شوند.
وصیتنامه شکسپیر
در پایان زندگی نامه ویلیام شکسپیر می‌رسیم به وصیتنامه او و حواشی آن. وصیتنامه ویلیام شکسپیر یکی از اسناد مهمی است که اطلاعاتی ارزشمند درباره زندگی خصوصی او در اواخر عمرش ارائه می‌دهد. این وصیتنامه در ماه مارس سال ۱۶۱۶، چند ماه پیش از مرگش، تنظیم شد و نشان‌دهنده دغدغه‌های مالی و روابط خانوادگی اوست.
با توجه به زندگینامه ویلیام شکسپیر، او در زمان مرگ، فردی ثروتمند بود و املاک متعددی داشت. وصیتنامه او نشان می‌دهد که دارایی‌های اصلی‌اش شامل خانه‌ای به نام نیو پلیس در استراتفورد، زمین‌های کشاورزی، باغ‌ها و اموال دیگر بود.
بخش عمده‌ای از دارایی‌های شکسپیر، از جمله خانه نیو پلیس، به دختر بزرگ‌ترش، سوزانا، که با جان هال، پزشک معروف، ازدواج کرده بود، اختصاص یافت. این نشان می‌دهد که شکسپیر به سوزانا اعتماد بیشتری نسبت به دیگر اعضای خانواده داشت.
یکی از جنبه‌های جنجالی وصیتنامه شکسپیر، اشاره او به همسرش، آن هاتاوی، است. او تنها تخت خواب خانه را برای همسرش باقی گذاشت. این تصمیم به‌طور گسترده مورد بحث قرار گرفته است، زیرا برخی آن را نشانه سردی روابط میان شکسپیر و همسرش می‌دانند، در حالی که دیگران معتقدند این تخت می‌توانست ارزش عاطفی خاصی برای آنان داشته باشد.
جملات معروف شکسپیر
شاید بسیاری از مردم ندانند شکسپیر کیست، ولی با این وجود بسیاری از جملات معروف او را می‌شناسند. این نشان از نفوذ او در قلب مردم و ادبیات دارد.
بودن یا نبودن، مسئله این است
تمام دنیا صحنه است، و همه مردان و زنان بازیگرانی در آن
شک نکن، زیرا شک دشمن عشق است
زخم‌های ناشی از عشق هرگز التیام نمی‌یابند
این شب بسیار تاریک است، اما طلوع نزدیک است
سخن پایانی
ویلیام شکسپیر یکی از بزرگ‌ترین و تأثیرگذارترین شخصیت‌های تاریخ ادبیات است. او با آثاری که در طول زندگی خود خلق کرد، توانست مرزهای هنر و ادبیات را گسترش دهد و انسانیت را در قالبی تازه به تصویر بکشد. شکسپیر توانست با استفاده از زبان پیچیده و در عین حال شاعرانه، احساسات عمیقی همچون عشق، حسادت، خیانت، جاه‌طلبی، وفاداری و قدرت را به بهترین شکل بیان کند.
پرسش شکسپیر کیست فراتر از یک توضیح ساده است. او نویسنده‌ای بود که توانست به زبان انسان‌ها صحبت کند و احساسات مشترک بشری را به گونه‌ای بیان کند که قرن‌ها بعد نیز همچنان تازه و مرتبط باشد.
در نهایت، شکسپیر هنرمندی است که نشان داد قدرت کلمات می‌تواند از زمان و مکان فراتر برود. او ثابت کرد که هنر، حتی پس از قرن‌ها، همچنان می‌تواند با انسان‌ها سخن بگوید و تأثیرگذار باشد.
