مطالعه قبل از خواب را می‌توان بهترین زمان برای دوستی با کتاب دانست. به طور کلی کتاب خواندن علاوه بر آموزش و یادگیری مزایای دیگری هم دارد؛ ما را با دنیاهای ناشناخته آشنا می‌کند و تجربه زیستی انسان را افزایش می‌دهد. مطالعه قبل خواب فواید مخصوص به خود را دارد که مهم‌ترین آن بهبود کیفیت خواب است.
کتاب خواندن پیش از خواب کمک می‌کند خواب عمیق‌تر و آرام‌تری را تجربه کنیم، چون ما را از شلوغی‌های بیرونی و ذهنی دور می‌کند و آرامش ذهنی‌مان را افزایش می‌دهد. در این مطلب از انتشارات هفت و نیم در مورد مطالعه قبل از خواب، مزایایی که دارد و چگونگی عادت به آن صحبت می‌کنیم. با ما همراه باشید.
مزایای مطالعه قبل از خواب
کتاب خواندن در هر زمانی لذت‌بخش است، ولی اگر با مزایا و فواید مطالعه قبل از خواب آشنا باشید، ترجیح می‌دهید زمان مطالعه خود را به آخر شب و قبل از خوابیدن موکول کنید. در ادامه برخی از مهم‌ترین این مزایا را با هم بررسی می‌کنیم.
کاهش اضطراب و استرس
سطح بالای اضطراب و استرس در بدن مشکلات بسیاری را برای سلامت جسمانی و روان‌شناختی انسان فراهم می‌کند. روش‌های بسیاری مانند ورزش مستمر، مدیتیشن و یوگا برای کاهش استرس وجود دارد که در این میان مطالعه قبل از خواب به مدت سی دقیقه می‌تواند تاثیر مشابهی داشته باشد، به‌خصوص کتاب‌های داستانی در این زمینه تاثیر بیش‌تری دارند، چون ذهن شما را از مسائل روزمره، مشکلات گذشته و نگرانی‌های آینده دور می‌کند و استرس و اضطراب را کاهش می‌دهد.
مکمل درمان بی‌خوابی
مشکل اختلال در خواب یا بی‌خوابی می‌تواند ناشی از نگرانی‌ها و دغدغه‌های روزمره باشد. افزایش هورمون استرس یا کورتیزول در بدن ترشح ملاتونین می‌کند و به دنبال آن خواب را با اختلال مواجه می‌کند. بنابراین اگر با مشکل بی‌خوابی مواجه هستید، می‌توانید به‌عنوان یک درمان مکمل در کنار روش‌های درمانی، مطالعه قبل از خواب را امتحان کنید، به دلیل این که این فعالیت با آرام‌سازی بدن و کاهش برانگیختگی شناختی به فرایند تحریک‌زدایی از مغز کمک می‌کند. همچنین با کمک به ترشح ملاتونین خوابیدن را تسریع می‌کند.
بهبود کمیت و کیفیت خواب
خواندن کتاب پیش از خواب علاوه بر این که در درمان بی‌خوابی موثر است، مدت زمان خواب و کیفیت آن را هم افزایش می‌دهد. برخی افراد سریع و به راحتی به خواب میروند، ولی در طول شب راحت و عمیق نمی‌خوابند، به همین دلیل در تمام روز احساس خستگی و کسالت خواهند داشت. ولی اگر هر شب قبل از خواب مطالعه را در برنامه خود قرار دهید، خواب باکیفیت‌تری را تجربه می‌کنید که هم عمیق‌تر و هم طولانی‌تر است. این تاثیر به دلیل کاهش استرس بدن و کسب آرامش از کتاب است. علاوه بر این، خواندن کتاب با ایجاد خستگی ذهن و چشم، خواب را عمیق‌تر می‌کند. اگر کودکان‌تان به زبان انگلیسی تسلط دارند یا در حال یادگیری هستند، می‌توانید کتاب داستان کودک به زبان انگلیسی برای آن‌ها بخرید.
تقویت تمرکز
بیشتر ما عادت کرده‌ایم قبل از خواب مدتی را در شبکه‌های اجتماعی و اپلیکیشنهای پیامرسان صرف کنیم، بنابراین بدون این که متوجه باشیم فیلم‌های کوتاه، تصاویر یا تکه‌هایی از اطلاعات را وارد ذهنمان می‌کنیم و به سرعت آن را فراموش کرده و به سراغ موضوع بعدی می‌رویم. این کار در بلندمدت تمرکز را کاهش می‌دهد. در مقابل، مطالعه قبل از خواب به ذهن ما کمک می‌کند که بر روی یک موضوع تمرکز کند. این تمرین در بلندمدت تمرکز کردن را برای مغز راحت‌تر می‌کند و به بهبود توجه و تمرکز در فعالیت‌های روزانه منجر می‌شود.
دوری از دستگاه‌های مضر دیجیتال
سرگرمی‌های تکنولوژیک امروزی از تماشای تلویزیون و فیلم گرفته تا وقت‌گذرانی در فضای مجازی، ساعات طولانی از شب‌های ما را به خود اختصاص داده است. این عادت به مضراتی مانند اختلال چرخه خواب منجر می‌شود. دلیل اصلی این مشکل نور آبی ساطع‌شده از دستگاه‌های الکترونیکی است. دوری ذهن از آرامش و غرق شدن در شلوغی‌های دنیای مجازی نیز مشکلاتی برای ذهن و روح انسان ایجاد می‌کند.
برعکس، مطالعه قبل از خواب آرامشی را که لازمه‌ی شب است به ما باز می‌گرداند. به‌خصوص با تشویق کودکان به کتاب خواندن می‌توانید هر شب قبل از خواب به صورت خانوادگی کتاب بخوانید و جو صمیمی‌تری در میان اعضای خانواده به وجود آورید.
تقویت حافظه
مطالعه پیش از خوابیدن در تقویت حافظه بسیار موثر است. تحقیقات نشان می‌دهد که ذهن انسان در زمان خواب REM اطلاعات کسب‌شده را در حافظه ثبت می‌کند، بنابراین یکی از روش‌های به خاطر سپردن دروس برای دانش‌آموزان مطالعه پیش از خواب است. به طور کلی تاثیر مثبت مطالعه بر سلامت مغز و حافظه اثبات شده است، تا جایی که این فعالیت در جلوگیری از ابتلا به آلزایمر هم موثر است. در این زمینه باید فواید مطالعه برای کودکان را هم در نظر بگیرید و این عادت مفید را از ابتدا به آنان آموزش دهید.
ارتقاء خلاقیت
دنیای کتاب‌ها به گسترش ذهن و تخیل ما کمک می‌کنند؛ می‌توانید با مطالعه کتاب شخصیت‌های جدیدی را بشناسید و مکان‌هایی که هرگز ندیده‌اید را در ذهن خود تصور کنید. به علاوه کتاب خواندن ما را با دیدگاه‌های متفاوت آشنا می‌کند و می‌توانید ببینید که یک مسئله می‌تواند چندین راه‌حل داشته باشد. مطالعه قبل از خواب به دلیل بهبود عملکرد مغز، این تاثیرات خلاقانه را افزایش می‌دهد.
افزایش احساس همدلی
وقتی مطالعه می‌کنیم و ذهنمان با یک داستان و شخصیت‌های آن درگیر می‌شود، خودمان را به جای دیگران می‌گذاریم و از دریچه نگاه آنان به مشکلات و مسائل توجه می‌کنیم. با دنبال کردن یک داستان، دیدگاه انسان در مورد حوادث و رویدادها تغییر می‌کند و دیدگاهی همدلانه در مواجهه با همنوعانش پیدا می‌کند.
چه کتاب‌هایی برای مطالعه شبانه مناسب هستند؟
حالا که با فواید مطالعه قبل از خواب آشنا شدید، احتمالا این سوال برای شما پیش می‌آید که قبل خواب چه کتابی بخوانیم؟ با وجود این که همه ژانرهای کتاب خصوصیات مثبت و مزایای خاص خود را دارند، ولی نمی‌توان گفت هر کتابی برای خواندن پیش از خواب مناسب است.
به‌عنوان مثال کتاب‌های ژانر وحشت یا کتاب‌های ترسناک برعکس می‌تواند تاثیرات منفی بر خواب داشته باشد، به‌خصوص اگر قوه تخیل بالایی دارید، حتی ممکن است دچار اختلال خواب و کابوس شوید. به عنوان یک موضوع نامناسب دیگر برای مطالعه پیش از خواب می‌توانیم به کتاب‌های سیاسی و موضوعاتی که نیاز به حل مسئله و تفکر و تحلیل دارند اشاره کنیم. بهترین موضوعات مطالعه کتاب‌های داستانی و رمان مانند رمان فانتزی نوجوانان یا دانستنی های علمی برای کودکان است که متن علمی جذاب اما ساده‌ای دارند. همچنین مطالعه مجدد کتاب‌هایی که در دوران نوجوانی برایتان لذت‌بخش بوده است، موضوعات روانشناسی، خودشناسی و انگیزشی را توصیه می‌کنیم. کتاب‌های تخیلی و فانتزی هم اگر ترسناک نباشند و به این ژانر علاقه داشته باشید، مناسب هستند.
بیشتر بخوانید: جیمز کوک یکی از بزرگترین کاشفان دریایی تاریخ است. مطالعه زندگی او می‌تواند منبع الهام برای کسانی باشد که در پی دستیابی به اهداف بزرگ و چالش‌برانگیز هستند.
چگونه کتاب خواندن را به برنامه خواب خود اضافه کنیم؟
بسیاری از ما به مطالعه قبل از خواب عادت نداریم و برعکس به گشت و گذار در شبکه‌های اجتماعی یا تماشای تلویزیون عادت کرده‌ایم. اگر شما هم این‌گونه عادت کرده‌اید، برای این که کتاب خواندن را آسان‌تر شروع کنید و ادامه دهید، می‌توانید از چند راهکار استفاده کنید. رعایت موارد زیر می‌تواند کتاب خواندن پیش از خواب را برای شما به یک روتین لذت‌بخش تبدیل کند:
با یک کتاب ساده شروع کنید
مناسب بودن کتاب برای مطالعه در شب، انگیزه ما را برای شروع افزایش می‌دهد. به علاوه در حفظ توجه و ادامه این فعالیت موثر است. بنابراین خواندن کتاب قبل از خواب نه تنها سخت و خسته‌کننده نخواهد بود، بلکه به یک روتین لذت‌بخش تبدیل می‌شود. بهتر است کتابی که انتخاب می‌کنید با در نظر گرفتن گروه های سنی کتاب ساده باشد و نیازی به درگیری ذهنی برای درک مفاهیم آن نداشته باشید، به‌خصوص برای شروع، داستان‌های ساده و کوتاه بهترین گزینه هستند. یک نکته موثر دیگر انتخاب یک کتاب ثابت است که به مرور به آن علاقه‌مند شده و به ادامه آن مشتاق شوید. در واقع از این کتاب به آن کتاب نپرید و کتاب‌ها را نصفه نیمه رها نکنید!
با زمان کم شروع کنید
نباید با الزام خود برای مطالعه یک ساعته یا اجبار به تمام‌کردن کتاب کار را برای خود سخت کنید. بسیاری از افراد خود را با دیگران مقایسه می‌کنند یا میان خود و دوستان‌شان در مورد تعداد صفحات رقابت برگزار می‌کنند. این فشارها بر عکس می‌تواند اذیت‌کننده باشد و کتاب خواندن را سخت کند. توصیه می‌کنیم برای این که از کتاب خواندن منصرف نشوید، زمان مطالعه را از ۲۰ دقیقه شروع کنید و به مرور آن را افزایش دهید. به‌طور کلی تقریبا نیم ساعت مطالعه قبل از خواب هم کافی است.
کتاب‌های صوتی را امتحان کنید
اگر شب‌ها احساس خستگی می‌کنید و فکر می‌کنید انرژی کافی برای مطالعه کتاب را ندارید، می‌توانید از کتاب‌های صوتی کمک بگیرید. کتاب‌های صوتی به راحتی ذهن و توجه شما را مشغول می‌کنند و از نظر مزیت تفاوتی با کتاب‌های فیزیکی ندارند.
یک فضای مناسب و راحت انتخاب کنید
فضای مطالعه قبل از خواب باید نور کافی داشته باشد. در عین حال نباید نور اتاق به میزانی زیاد باشد که آمادگی برای خوابیدن را با اختلال مواجه کند. بهترین کار استفاده از آباژور کوچک یا چراغ مطالعه است. در ضمن می‌توانید به جای نشستن پشت میز، یک مکان راحت مانند صندلی راحتی یا تخت را انتخاب کنید.
از وسایل مختل‌کننده اجتناب کنید
سعی کنید برای حفظ تمرکز از تلویزیون یا موبایل دوری کنید. این کار با ایجاد آرامش، مزایای کتاب خواندن پیش از خواب را حفظ می‌کند. همچنین برای این که نور آبی وسایل الکترونیکی چشمتان را اذیت نکند یا خواب‌تان را با اختلال مواجه نکند، کتاب کاغذی را انتخاب کنید. در درجه دوم دستگاه کتابخوان را توصیه می‌کنیم. اگر مجبور به استفاده از موبایل هستید، نور را کم کرده و گزینه Eye Comfort را فعال کنید.
جمع‌بندی
مطالعه قبل از خواب فواید بسیاری دارد که این مزایا هم برای بزرگسالان و هم برای کودکان است. خواندن یک کتاب مناسب و الهام‌بخش با توجه به مزایایی که عنوان کردیم، تاثیر مثبتی بر سلامت جسمانی و روان‌شناختی ما دارد. در ضمن به‌عنوان مکمل کتاب خواندن قبل از خواب می‌توانید برای کسب آرامش کارهایی مانند دوش‌گرفتن، نوشیدن دمنوش، گوش کردن به یک موسیقی آرام‌بخش یا مراقبه را انجام دهید. ورزش منظم در طول روز هم می‌تواند با کاهش استرس مزایای مطالعه پیش از خواب را تقویت کند.
