معرفی 17 مورد از کتاب های غیر درسی مفید که حتما باید بخوانید!
کتاب های غیر درسی مفید، یکی از بهترین ابزارها برای پرورش ذهن و روح کودکان و نوجوانان هستند. این کتابها فراتر از محتوای برنامههای درسی مدرسه طراحی شدهاند، همینطور یک داستان علمی برای کودکان به بچهها کمک میکنند تا با دنیای اطراف خود ارتباط عمیقتری برقرار کنند، خلاقیتشان را شکوفا کنند و مهارتهای جدیدی بیاموزند.
در این مقاله، به بررسی اهمیت کتاب های غیر درسی مفید و معرفی برخی از بهترین آثار مناسب برای کودکان و نوجوانان میپردازیم. هدف ما این است که والدین، مربیان و خود جوانان را با کتابهایی آشنا کنیم که نه تنها سرگرمکننده هستند، بلکه به رشد فکری و عاطفی آنها نیز کمک میکنند.
چرا کتاب های غیر درسی مهم هستند؟
کتاب های غیر درسی مفید، نقش کلیدی در توسعه مهارتهای شناختی، عاطفی و اجتماعی کودکان و نوجوانان ایفا میکنند. فواید مطالعه کتابهای غیر درسی شامل تقویت تخیل، بهبود مهارتهای زندگی و افزایش خلاقیت است که در کتابهای درسی کمتر دیده میشود. مطالعهی بهترین کتاب های غیر درسی مفید میتواند به کودکان کمک کند تا دیدگاههای جدیدی نسبت به جهان پیدا کنند، با فرهنگها و ایدههای متنوع آشنا شوند و در حل مسائل روزمره خلاقتر عمل کنند.
تحقیقات نشان دادهاند که کودکانی که به طور منظم کتاب غیر درسی برای نوجوانان میخوانند، در مهارتهای خواندن، نوشتن و تفکر انتقادی عملکرد بهتری دارند. این کتابها همچنین میتوانند به تقویت حافظه کوتاهمدت، افزایش دایره لغات و بهبود توانایی برقراری ارتباط کمک کنند. خواندن یک رمان فانتزی یا یک داستان ماجراجویانه میتواند به کودکان کمک کند تا با شخصیتهای مختلف همذاتپنداری کنند و مهارتهای همدلی و درک احساسات دیگران را در خود پرورش دهند.
دستهبندی کتاب های غیر درسی مفید برای کودکان و نوجوانان
کتاب های غیر درسی مفید در دستههای مختلفی ارائه میشوند که هر کدام نیازها و علایق خاصی را برآورده میکنند. در ادامه، به معرفی برخی از مهمترین ژانرهای این کتابها و نمونههایی از آثار برجسته، میپردازیم
ژانر فانتزی
کتاب داستان فانتزی، یکی از محبوبترین دستههای کتاب غیر درسی مفید برای جوانان است که با خلق دنیاهای خیالی و شخصیتهای جادویی، تخیل کودکان و نوجوانان را به پرواز درمیآورد. این کتابها معمولا درسهای مهمی دربارهی شجاعت، دوستی و همکاری ارائه میدهند.
آگاتا پروت و سیزده جوجه
آگاتا پروت و سیزده جوجه، نوشتهی کیارتان پاسکیت، داستان دختری ماجراجو را روایت میکند که با معماهای فانتزی و جادویی روبهرو میشود. او در اولین روز مدرسه باید از تعدادی تخممرغ مراقبت کند تا جوجهها به دنیا بیایند، اما با آمدن جوجهها، اتفاقات جالبی رخ میدهد. آگاتا پروت و سیزده جوجه، کتابی مناسب برای تقویت تخیل کودکان و نوجوانان است.
آگاتا پروت و قلب گلی
ادامهی ماجراهای آگاتا پروت را در این کتاب دنبال میکنید. این کتاب، دختری را در دنیایی جادویی به تصویر میکشد که به دنبال حل معمایی بزرگ است.
هری پاتر و سنگ جادو
مجموعه کتابهای هری پاتر، یکی از پرفروشترین کتابها در ژانر فانتزی است که بیش از 450 میلیون نسخه از آن در سراسر جهان به فروش رفته است. این مجموعه، نوشتهی جی. کی. رولینگ، داستان پسر جادوگری را روایت میکند که وارد مدرسهی جادوگری هاگوارتز میشود. این مجموعه داستان طرفداران بسیاری دارد و تعداد زیادی پادکست برای نوجوانان با داستان هری پاتر پخش شدهاست که برای نوجوانانی که به پادکست علاقه دارند جذاب است.
آگاتا پروت و شبح مدرسه خیابان فردا
این کتاب، داستان یک اتفاق ترسناک در شهر را روایت میکند و زنگ برج در نیمهشب بیوقفه به صدا در میآید. آگاتا پروت، دختر شجاع و جسور، میخواهد راز این داستان ترسناک را کشف کند. این کتاب، نوشتهی کیارتان پاسکیت، در ژانر فانتزی و معمایی است که کودکان را به دنیایی پر از رمز و راز میبرد.
داستانهای علمی برای کودکان
کتابهای علمی آموزشی، یکی از جذابترین ژانرهای کتاب های غیر درسی مفید هستند که مفاهیم علمی را با داستانسرایی هیجانانگیز ترکیب میکنند تا یادگیری را برای کودکان لذتبخشتر کنند. این کتابها معمولا با تصاویر رنگارنگ و زبانی ساده، کودکان را به کشف دنیای علم دعوت میکنند.
آکادمی کاوشگر: راز نِبولا
آکادمی کاوشگر، نوشتهی ترودی تروت، داستان گروهی از کودکان را روایت میکند که در یک آکادمی علمی به دنبال کشف فرمولی اسرارآمیز هستند که سالها پیش گم شدهاست. این کتاب پرهیجان، مناسب برای آموزش مفاهیم نجوم به کودکان و نوجوانان است.
درباره آدمربایی فضایی چه میدانیم؟
بسیاری از انسانها در سالهای مختلف ادعا کردهاند که توسط موجودات فضایی ربودهشده و برگشتهاند، اما هیچکس نمیداند این داستانها واقعی است یا تخیل این افراد!
اگر به اینطور داستانها و شایعات علمی علاقه دارید، این کتاب مناسب شماست. این کتاب، نوشتهی کرستن مایر، با داستانی جذاب به شایعات دربارهی موجودات فضایی میپردازد و مفاهیم علمی را توضیح میدهد.
کتاب جورج و کلید مخفی کهکشان
کتاب جورج و کلید مخفی کهکشان، نوشتهی استیون و لوسی هاوکینگ، داستان جورج و دوستانش آنی و اریک است که با استفاده از یک کامپیوتر هوشمند میتوانند به هر جای کهکشان که میخواهند سفر کنند. این کتاب با داستانی جذاب کودکان را به سفری در اعماق فضا میبرد و مفاهیمی مانند سیاهچالهها را به زبانی ساده توضیح میدهد.
بار سفر ببندیم به سوی مریخ
بار سفر ببندیم به سوی مریخ، نوشتهی تیموتی کِری، داستان سفری خیالی به مریخ را روایت میکند و کودکان را با فناوریهای فضایی آشنا میکند. این کتاب شما را وادار میکند تا درباره تمام کارهای سادهای که روی زمین انجام میدهید، به آنها در حالت بیوزنی فکر کرده و دوباره آنها را طراحی کنید.
کتابهای فعالیتمحور
چند کتاب غیر درسی مفید در حوزهی آموزشی و فعالیتمحور به کودکان کمک میکنند تا دانش خود را در زمینههای مختلف گسترش دهند. این کتابها با زبانی ساده و تصاویر جذاب، مفاهیم علمی، هنری و درسی را به شکلی قابل فهم ارائه میدهند و از کودکان میخواهند آزمایشات علمی را انجام دهند.
101 آزمایش علمی فوقالعاده
این کتاب، نوشتهی نیل آردلی، کودکان را به انجام آزمایشهای علمی ساده تشویق میکند و مفاهیم پایهی علوم را به شکلی عملی آموزش میدهد.
مبانی و اصول طراحی
اکتاب مبانی و اصول طراحی، به صورت گامبهگام اصول و مبانی طراحی را برای علاقهمندان توضیح میدهد تا اصولی و حرفهای هنر طراحی را آموزش ببینند. این کتاب تمرینات متنوعی دارد که توانایی خواننده را در زمینه طراحی به صورت عملی بالا میبرد.
رمان و ادبیات کودکان
رمانهای کودکان، یکی دیگر از دستههای بهترین کتاب غیر درسی مفید هستند که داستانهایی با محوریت ماجراهای روزمره یا مسائل عاطفی ارائه میدهند. این کتابها به کودکان کمک میکنند تا با احساسات خود و دیگران ارتباط برقرار کنند.
بیدی موش کوچولو
این رمان برای کودکان، نوشتهی فریدون اورال، داستان موشی کوچک را روایت میکند که به همراه مادربزرگ و پدربزرگش یک مزرعه را مدیریت میکند ولی آرزو دارد یک روزی مربی یک ببر باشد. این کتاب، داستانی ساده و دلنشین را روایت میکند و برای کودکان انتخابی بسیار مناسب است.
جن بوته تمشک و نوک طلایی
این کتاب، نوشتهی فریدون اورال، داستان دوستی موجودات کوچک جنگلی را روایت میکند و درسهایی دربارهی محبت و همکاری ارائه میدهد.
ماتیلدا
نوشتهی رولد دال، این کتاب، داستان دختری باهوش با تواناییهای خارقالعاده را روایت میکند که با چالشهای زندگیاش مواجه میشود. خانواده ماتیلدا به او توجه نمیکنند تا اینکه با او معلم جدیدش دوست میشود.
خارپشت و بلوط
این کتاب، نوشتهی فریدون اورال، داستان دوستی یک خارپشت و یک بلوط را روایت میکند و درسهایی دربارهی مراقبت از طبیعت ارائه میدهد.
شازده کوچولو
شازده کوچولو، نوشتهی آنتوان دو سنتاگزوپری نویسنده بزرگ فرانسوی است و شازده کوچولو معروفترین اثر اوست. این کتاب، داستانی برای نوجوانان و بزرگسالان است که با زبانی شاعرانه و پیامهای عمیق دربارهی عشق و دوستی، برای خوانندگان جذاب است. این رمان ادبی شهرت جهانی دارد و میلیونها نسخهای از آن به فروش رفته است.
کتابهای معمایی و پلیسی
پرفروش ترین کتاب های نوجوانان معمولا داستانهایی هستند که معمایی، پلیسی و رازآلود هستند. این کتابها میتوانند به نوجوانان کمک کنند تا با چالشهای زندگی بهتر کنار بیایند.
قتل در میانه زمستان
قتل در میانه زمستان، نوشتهی فلور هیچکاک، داستان نوجوانی را روایت میکند که درگیر یک پرونده جنایی میشود. در این داستان، مایا از قاتل فرار کرده و میخواهد به کمک پلیس پرده از یک قتل بردارد. این کتاب پرهیجان و معمایی، برای نوجوانان انتخابی بسیار مناسب است.
کتاب مدرسه جاسوسی
کتاب مدرسه جاسوسی، نوشته استوارت گیبز ترکیبی از اکشن جاسوسی، ماجراجویی و طنز است. بن ریپلی، یک پسر نابغه است که دعوتنامهای از سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) دریافت میکند. او به آکادمی جاسوسی میرود، اما به زودی میفهمد که در واقع برای کشف یک جاسوس دوطرفه که اطلاعات حساس را فاش میکند، استخدام شده است. این کتاب برای نوجوانان و علاقهمندان به داستانهای مهیج و کارآگاهی مناسب است.
چگونه کتاب مناسب انتخاب کنیم؟
انتخاب بهترین کتاب غیر درسی مفید برای کودکان و نوجوانان به خصوص کتاب برای هدیه به نوجوانان، به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله سن، علایق و سطح مطالعهی آنها. والدین و مربیان باید به این نکات توجه کنند:
- سن و سطح مطالعه: کتابهایی با متن سادهتر و تصاویر بیشتر برای کودکان خردسال مناسبترند، در حالی که نوجوانان ممکن است به رمانهای پیچیدهتر یا داستانهای ماجراجویانه علاقهمند باشند.
- علایق شخصی: اگر کودکی به علم علاقه دارد، کتابهای علمی آموزشی یا داستانهای علمی مناسبتر هستند. برای علاقهمندان به داستانهای فانتزی، کتابهای جادویی و خیالی انتخاب بهتری هستند.
- پیام و محتوا: کتابهایی که درسهای اخلاقی، اجتماعی یا عاطفی را به شکلی غیرمستقیم آموزش میدهند، میتوانند تأثیر عمیقی بر کودکان داشته باشند.
اگر میخواهید نوجوانان را به کتابخوانی تشویق کنید، میتوانید از فیلم آموزنده برای نوجوانان، استفاده کنید. از داستان بسیاری از کتابها، فیلمهایی ساخته شده است که نوجوانان با دیدن آنها میتوانند به خواندن کتاب آن ترغیب شوند.
نتیجهگیری
کتاب های غیر درسی مفید، راهی فوقالعاده برای پرورش خلاقیت، تقویت مهارتهای فکری و عاطفی و تشویق کودکان و نوجوانان به یادگیری هستند که نوجوانان را برای مدتی از موضوعات درسی خارج میکند. این کتابها میتوانند دنیایی از دانش و تخیل را به روی خوانندگان جوان باز کنند. انتشارات هفت و نیم با ارائهی آثار معتبر و جذاب در حوزههای علمی و داستانی، همراه با دیگر ناشران معتبر، نقش مهمی در این زمینه ایفا میکند. امیدواریم این مقاله به شما در یافتن کتابهای مناسب برای کودکان و نوجوانان کمک کند و آنها را به سفری هیجانانگیز در دنیای کتاب دعوت کند.
