بسیاری از افراد برای شروع کتابخوانی نمیدانند کدام کتابها مناسب‌ترین گزینه هستند؛ چون تاکنون انواع کتابها با ژانرهای مختلفی نوشته و عرضه شده‌اند که همواره هر کدام، مخاطب خاص خود را جذب میکنند. در حقیقت هر کتاب برای شخصیتهای خاصی جذاب است که قاعدتا برای افرادی با ویژگیهای اخلاقی دیگر ممکن است، چندان جذاب نباشد؛ بنابراین، بسیار مهم است که از همان ابتدای مسیر کتابخوانی، کتابهایی را انتخاب کنید که شما را مایل به ادامه کنند و بر میل و رغبت شما نسبت به این امر بیفزایند.به همین منظور در این مقاله به بررسی انواع ژانر کتاب پرداختهایم تا با آگاهی از این موارد بتوانید متناسب با علایق و شخصیتی که دارید بهترین کتابها را برای اوقات کتابخوانی خود انتخاب کنید.
ژانر کتاب چیست؟
پیش از آنکه به بررسی انواع ژانر کتاب بپردازیم بهتر است بدانید منظور از ژانر کتاب دقیقا چیست؟ وقتی درباره کتاب‌های موردعلاقه افراد صحبت میکنیم، تا حدودی به ژانر آن کتابها اشاره داریم. اطلاع از سبک کتاب به شما این امکان را میدهد تا کتابها را براساس علایقی که دارید گزینش کنید. ژانر یک کتاب میتواند خوانندگان را هم تا حدی دستهبندی کند و تقریبا نشان دهد هر کتاب برای چه شخصیتهایی مناسب است.
به عبارتی دیگر میتوان گفت ژانر کتاب، به آن اثر یک چارچوب و شکل و شمایلی خاص میبخشد که تنها برای افرادی خاص جذاب خواهد بود؛ بهطوریکه هنگام انتخاب کتاب، ضمن توجه به گروه های سنی کتاب، به ژانر آن نیز باید توجه کنید. برای درک هرچه بهتر این موضوع در ادامه به بررسی بهترین و پرمخاطبترین انواع ژانر کتاب پرداختهایم.
پرطرفدارترین سبک های کتاب
بیشتر نویسندگان هنگام نوشتن علاقه دارند با نگاه به سبک و ویژگیهای مورد پسندشان، آثار خود را ارائه کنند. این دیدگاه سبب شده امروزه با انواع سبک کتاب مواجه باشیم که هر کدام برای مخاطبانی ویژه نوشته شده‌اند؛ البته لازم به‌ذکر است برخی از نویسندگان با نگاهی آزادانه کتاب خود را با استفاده از فارق از ژانر ارائه میکنند تا بتوانند گروههای بیشتری را جذب این آثار کنند.در این قسمت سعی کردهایم به معرفی ژانرهای مختلف کتاب بپردازیم تا با آگاهی از آنها و بسته به شخصیتی که دارید، مناسب‌ترین ژانر های کتاب را انتخاب کنید.
ژانر عاشقانه
یکی از محبوبترین انواع ژانر کتاب، ژانر عاشقانه است که روایتگر یک ماجرای عاشقانه میان دو یا چند شخصیت است. غالب کتاب‌های ژانر عاشقانه یک اوج دارند که مربوط به شکوفاشدن یا ثمر دادن آن عشقی هستند که در کتاب به تصویر کشیده شده؛ همچنین اکثر نویسندهها تلاش دارند با خلق یک پایان عاطفی و زیبا، نظر مخاطبان بسیاری را به خود جلب کنند. در ادامه به برخی از پرفروشترین رمانهای عاشقانه اشاره شده است.
کتاب آناکارنینا به قلم لئو تالستوی
یکی از مشهورترین آثار عاشقانه است که ضمن روایت عشقی زیبا، به موضوعات اجتماعی، اخلاقی و هویتی نیز پرداخته است. این اثر راوی عشق میان سه زوج است که با فراز و نشیبهای زیادی در طول رابطه خود مواجه میشوند. مسیر این کتاب از آنجایی آغاز میشود که یکی از این شخصیتها در پی خیانت به همسر خود، سعی در طلب بخشش از او دارد. عدم حل این اختلاف سبب میشود شخصی به نام آنا وارد داستان شده تا رابطه این زوج را سامان بخشد؛ غافل از اینکه چندی بعد خود نیز درگیر ماجراهای عاشقانه میشود.
کتاب بلندیهای بادگیر به قلم امیلی برونته
امیلی برونته یکی از بهترین نویسنده های زن جهان است که با خلق این رمان عاشقانه انگلیسی، عشق میان دو فرد به نامهای کاترین و هتکلیف را به زیبایی روایت کرده است. در پی‌رنگ این کتاب با انواعی از تجربههای تلخ و شیرینی که بر سر راه این دو عاشق و معشوق قرار میگیرد مواجه میشوید که هر کدام به نحوی بر میزان جذابیت و زیبایی داستان افزوده است.
ژانر فانتزی
از دیگر انواع ژانر کتاب میتوان به ژانر فانتزی اشاره کرد که در سالهای اخیر نظر بسیاری از مخاطبان را به خود جلب کرده است. کتاب‌های فانتزی یک دنیای جادویی را به تصویر میکشند که هرگونه اتفاق غیرممکنی را ممکن میسازد؛ غالب این داستانها به‌نحوی روایت میشوند که مخاطب احساس می‌کند با وقایعی ماوراءالطبیعی در یک جهان واقعی مواجه است. جهت درک بهتر این موضوع در ادامه به معرفی برخی از آثار مهم این ژانر پرداختهایم.
کتاب هری پاتر به قلم جی.کی رولینگ
مجموعه داستانهای هری پاتر بهواسطه قرارگرفتن در دسته رمان فانتزی نوجوان، نظر بسیاری از مخاطبان علاقهمند به این ژانر را به خود جلب کرده است. شخصیت اصلی این داستان مشهور هری پاتر است که با از دست دادن پدر و مادر خود، مجبور به زندگی با خانواده خاله خود میشود. درواقع پدر و مادر هری پاتر به دست یک جادوگر به نام والدرموت کشته میشوند که یک پیش‌گو پیش از تولد هری پاتر نیز کشتهشدن والدرموت را به دست هری پیشبینی می‌کند. در ادامه باید دید آیا این پیش‌گویی درست بوده یا هری پاتر هرگز پی‌گیر ماجرای قتل خانواده خود نخواهد شد.
کتاب آلیس در سرزمین عجایب به قلم لوییس کارول
از دیگر آثار مشهور ژانر فانتزی میتوان به آلیس در سرزمین عجایب اشاره کرد که در نهایت زیبایی خلق شده؛ بهگونهای که نهتنها برای کودکان و نوجوانان جذاب است؛ بلکه بسیاری از بزرگسالان را نیز مجدوب داستان خود کرده است. شخصیت اصلی این اثر آلیس که همانند دیگر دختران، یک زندگی معمولی داشته و شب و روز خود را با خیالاتی رنگارنگ سپری می‌کند. مخاطبان این داستان از همان ابتدای مسیر تا انتها با اتفاقاتی غیرمنتظره مواجه میشوند که یقینا هرکدام بر جذابیت این داستان و اشتیاق مخاطبان افزوده است.
ژانر علمی تخیلی
داستانهای علمی تخیلی از آن دسته داستانهایی هستند که اوج خلاقیت و هنر یک نویسنده را نمایان ساختهاند؛ چرا که مخاطبان اینگونه داستانها به دل ماجراهایی میروند که در نهایت زیبایی و ظرافت، ترکیبی از علم و تخیل انسان را متصور میشوند. غالب آثار علمی تخیلی حول محور فناوریهای روز دنیا ارائه میشوند که تاکنون افراد بسیاری را به مخاطبان دائمی خود تبدیل کردهاند.
کتاب دور دنیا در هشتاد روز به قلم ژول ورن
شخصیت اصلی این کتاب پرطرفدار، مردی ثروتمند به نام فیلاس فاگ است که هیچکس از رازهای زندگی و افراد خانواده او اطلاعاتی ندارد. داستان این مرد مرموز از آنجایی آغاز میشود که فیلاس فاگ یک روز طبق برنامه همیشگی خود به کلوپ شطرنج رفته و برای رفتن به سفری هشتادروزه به دور دنیا، با دوست خود صحبت می‌کند؛ اما دوست او معتقد است برای سفر به دور دنیا حداقل سه الی چهار ماه زمان لازم است.
بنابراین، فیلاس فاگ برای اینکه به دوست خود ثابت کند حق با اوست، سفر هشتاد روزه خود را به دور دنیا آغاز می‌کند و در این ماجراجویی مخاطبان بسیاری را مجذوب این سفر می‌کند؛ بهگونهای که این اثر ژول ورن تاکنون در لیست پرفروش ترین کتاب های نوجوانان قرار گرفته است.
کتاب سفر به مرکز زمین به قلم ژول ورن
از دیگر گزینههای کتاب علمی برای نوجوانان میتوان به این اثر ژول ورن اشاره کرد که روایتگر ماجراهایی میان پروفسور لیندنبورک و خواهرزادهاش است که سعی دارند اطلاعات کتابی قدیمی را رمزگشایی کنند. یکی از نقاط اوج این کتاب زمانی است که این دو شخصیت موفق میشوند رمز و رازهای کتاب موردنظر را بازیابی کنند. حال متوجه شده‌اند نویسنده آن کتاب موفق شده است در زمان خود از یک دهانه آتش‌فشان عبور کرده و به اعماق زمین سفر کند. در ادامه باید دید این دو شخصیت داستان چگونه باتوجه به این آگاهی تصمیم میگیرند. آیا آنها نیز همانند نویسنده کتاب این ماجراجویی را تجربه خواهند کرد یا خیر؟
ژانر ترسناک
از دیگر انواع ژانر کتاب ژانر ترسناک است که هدف اصلی نویسنده از خلق اینگونه داستانها، ایجاد رعب و وحشت در مخاطبان است. درواقع نویسنده سعی دارد طی روایت سناریوهای مختلف ترسناک، منجر به تصورکردن آن موقعیت توسط مخاطبان و درنتیجه، ایجاد ترس و هیجان شود؛ بهطوری که از ابتدا تا انتهای داستان با شرایطی ناشناخته و ترسناک مواجه خواهید شد.
کتاب دراکولا به قلم برام استوکر
این اثر در دسته بندی کتاب ترسناک قرار گرفته و داستان از آنجایی آغاز میشود که فردی به نام جاناتان هارکر از طرف یک شرکت وکلای اقتصادی برگزیده شده تا برای نهاییکردن یک قرارداد با فردی نجیبزاده به نام کنت دراکولا به کوههای کارپات سفر کند. علیرغم تصور جاناتان این سفر یک سفر عادی نبوده و طی این مسیر اتفاقات مرگبار مختلفی رخ میدهد؛ چرا که دراکولا خوناشامی است که روزها خواب بوده و شبها برای خوردن خون قربانیان بسیاری کمین می‌کند.
جاناتان نیز پس از چند روز اقامت در قلعه کنت متوجه وقوع اتفاقاتی عجیب و ترسناک میشود که خواندن هر کدام میتواند به ایجاد رعب و وحشت در مخاطبان منجر شود.
کتاب سکوت بره‌ها به قلم توماس هریس
سکوت بره‌ها یکی از کتاب‌های مجموعه ترسناک هانیبال لکتر، است که تاکنون در لیست جذابترین داستانهای ترسناک ماندگارشده. این نویسنده طی این مجموعه سه‌جلدی به خلق شخصیتی به نام دکتر لکتر پرداخته. این شخص یک روانشناس است که سعی دارد با استفاده از علم روانشناسی اتفاقاتی را رقم زند که بتواند روی انسانها و محیط پیرامون آنها اثرگذار باشد؛ اما این اتفاقات خطرات متعددی را به دنبال دارند.
به همین سبب پلیس وارد داستان شده و با حبس او در زندان امنیتی سعی می‌کند مانع رخ دادن این اتفاقات شود؛ اما داستان با این اقدام پلیس خاتمه نیافته و در یکی از نقاط اوج این اثر، قاتلی به نام بوفالو شروع به کشتن زنان می‌کند. حال باید دید کارآگاه جوانی که مسئولیت این پرونده را بر عهده میگیرد چگونه سرنخها را دنبال می‌کند تا بوفالوی ترسناک داستان را مهار کند.
ژانر هنری
یکی دیگر از پرطرفدارترین انواع ژانر کتاب، ژانر هنری است که نمایانگر سیر شکلگیری هنرهایی همچون هنر نقاشی، موسیقی، مجسمهسازی و… است؛ بنابراین، میتوان دریافت اینگونه آثار مختص افرادی هستند که روحیه لطیفی داشته و علاقهمند به آثار هنری هستند.
کتاب شور زندگی به قلم ایروینگ استون
این اثر روایتگر زندگی نقاش و هنرمند هلندی، ونسان ون‌گوگ است در این روایت، براساس نامههایی که ون‌گوگ برای برادرش تئو نوشته، سختیها و موانعی که این نقاش در زندگی تجربه کرده بازتاب داده شده است. این داستان از 21 سالگی ون‌گوگ آغاز شده و به زیبایی نشان میدهد ون گوگ در این سن ضمن برخورداری از یک شغل مناسب و زندگی آرامی که دارد، درگیر تجربه‌ای عاشقانه میشود و بعداز آن سرنوشت او را به سمت سختیهای متعددی می‌کشاند.
کتاب هیاهوی زمان به قلم جولین بارنز
هیاهوی زمان روایتگر زندگی یکی از مشهورترین آهنگسازان شوروی سابق، به نام دیمیتری شوستاکوویچ است. کتاب هیاهوی زمان دیدگاهی متفاوت به دوران سلطنت استالین و جنگ جهانی دوم را بازگو می‌کند. در این اثر نویسنده سعی دارد تأثیر این جو نابهسامان زندگی و وقایعی که در دوره استالین تجربه می‌کند را نمایان سازد؛ طی ماجرای این کتاب شاهد ترس این هنرمند از حکومت و همچنین استعداد او در این مسیر هنری خواهید بود.
ژانر معمایی و جنایی
بسیاری از افراد علاقه دارند داستانهایی را دنبال کنند که سراسر رمز و راز بوده و با پیگیری سرنخ‌هایی به جواب معما برسند. کتابهایی که در دسته ژانر معمایی و جنایی قرار دارند بهترین گزینه برای اینگونه افراد هستند. درواقع نویسنده این کتابها با روایت ماجراهای جنایی، ذهن مخاطب را درگیر پیرنگ‌های مختلف کرده و درنهایت با دنبال کردن تمامی سرنخها، جواب معمای موردنظر را نمایان میسازد.
کتاب جنایت و مکافات به قلم فئودور داستایفسکی
شخصیت اصلی داستان یک پسر دانشجو به نام راسکولنیکف است که با مشکلات اقتصادی متعددی دست و پنجه نرم می‌کند. در نزدیکی راسکولنیکف پیرزنی همراه خواهرش زندگی می‌کند که این شخصیت اصلی داستان شدیدا از این پیرزن متنفر است؛ بنابراین، همواره در ذهنش انواع مختلفی از شیوههای قتل او را متصور میشود. روزی راسکولنیکف متوجه تنهایی پیرزن در خانه میشود، به آنجا رفته و پیرزن را با تبر به قتل میرساند و پس از جمع کردن جواهرات او سعی می‌کند سریعا محل جرم را ترک کند؛ اما در این بین متوجه حضور خواهر پیرزن نیز میشود و برای اینکه هیچ شاهدی از این ماجرا باقی نماند، او را نیز به قتل میرساند.
این شخصیت داستان پس از قتل همواره فکر می‌کند که تمامی اطرافیان به او مشکوک هستند؛ به همین دلیل رفتارهای عجیبی را از خود بروز میدهد. در ادامه داستان، این مرد درگیر عشقی میشود که سبب میشود ماجرای قتل را برای دختری به نام سوفیا بازگو کند. حال باید دید شخصیت دختر تا چه حد رازدار قتلی خواهد بود که راسکولنیکف مرتکب شده است.
کتاب جزیره شاتر به قلم دنیس لهین
یکی از پرطرفدارترین آثار ژانر معمایی و جنایی، این اثر دنیس لهین است که شخصیت اصلی آن تدی دانیلز نام دارد. تدی که یک مارشال فدرال ایالات متحده است جهت رسیدگی به پرونده مفقودی در یک بیمارستان روانی، به همراه دوست خود راهی جزیره شاتر میشود. در این جزیره تدی با وقایعی مواجه میشود که پرده از رازهای گذشته زندگی شخصی او برمیدارد و مطلع میشود همسرش به دست یکی از بیماران همین بیمارستان روانی به قتل رسیده است.
نویسنده این کتاب در هر فصل اتفاقات غیرمنتظرهای را نمایان میسازد که در سراسر داستان مخاطبان را به هیجان وامیدارد؛ بنابراین، اگر به این گونه داستانها علاقهمندید، توصیه میشود خواندن این اثر فاخر را در برنامه کتابخوانی خود لحاظ کنید.
ژانر طنز
یکی از انواع ژانر کتاب، ژانر طنز یا بهعبارتی کمدی است که این دسته کتابها میتوانند خوانندگان را سرگرم کنند. درواقع هدف اصلی نویسندگان اینگونه کتابها یادآوری نکته‌ای انتقادی، با زبان طنز است؛ به عبارت دیگر این آثار بهسبکی خلق شده‌اند که ضمن نمایان ساختن هنر طنازی نویسنده، نقد و اعتراض او را نیز در قالب شوخی و لحنی آمیخته به هنر طنز مطرح می‌کند.
بسیاری از نویسندگان فعال در این زمینه برای بیان اعتراضات خود نسبت به وضعیت جامعه از این شیوه استفاده کرده و با جلب نظر و رضایت بسیاری از مخاطبان، افراد مختلفی را همسو با اهداف خود کردهاند.
کتاب چرند و پرند به قلم علی اکبر دهخدا
تألیف این اثر با سالهای پیروزی انقلاب مشروطه و شروع دوره استبداد همزمان بود؛ در مجموعه چرند و پرند میتوان به مقالههای متعددی دست یافت که سراسر آمیخته به طنز سیاسی و اجتماعی هستند. علی اکبر دهخدا به2واسطه شناختی که از مسائل روز ممکلت داشت توانست در نهایت تیزبینی و هنرمندی، از کلماتی ساده و روان برای هوشیار کردن افراد جامعه استفاده کند؛ هنگام خواندن این کتاب ذهن مخاطب درگیر مسائل شده و در پس تمامی لحظات خندهدار داستان، به نکات ریز ماجرا نیز پی میبرند.
کتاب اتحادیه ابلهان به قلم جان کندی تول
این نویسنده طناز و هنرمند با خلق اثر اتحادیه ابلهان سعی کرده نمایی واضح از یک جامعه پوچ با باورهای غلط را به مخاطبان خود ارائه کند و بهخوبی نشان دهد چگونه افراد آن جامعه نسبت به دروغ و جهل بیتفاوت عمل میکنند. در این جامعه منفعل یک پسر به نام ایگنیشس پیدا میشود که نسبت به تمامی مسائل جامعه اعتراض داشته و سعی دارد با یادداشتهای روزانه به نقد مصرفگرایی در این جامعه بپردازد.
این رویه تا جایی ادامه دارد که مادر ایگنیشس از این وضعیت خسته شده و او را مجبور می‌کند برای به دست آوردن شغل به بیرون از خانه برود. در این مسیر ایگنیشس کارهای مختلفی را امتحان می‌کند؛ اما در تمامی بخش‌های داستان شاهد آرمانگرایی این شخصیت خواهید بود؛ بهگونهای که او سعی می‌کند با اموری همچون تحریک کارکنان علیه روسای خود و دیگر امور اینچنینی تغییراتی در این جامعه منفعل ایجاد کند. تمامی این موضوعات بهگونهای روایت شده‌اند که ضمن اشاره به سختیهای آن دوره، لحظات شادی را برای مخاطبان به ارمغان میآورند.
ژانر تاریخی
یکی دیگر از پرطرفدارترین انواع ژانر کتاب، ژانر تاریخی است که خود بهگونههای مختلفی روایت میشود؛ بهطوریکه روایت تاریخ به شیوه داستانی یکی از محبوبترین شیوههای به تصویر کشیدن وقایع تاریخی است.خواندن آثار ژانر تاریخی سبب میشود ضمن تجسم موقعیتهای گذشته، با قهرمانهای آن دوره نیز آشنا شوید. از دیگر ویژگیهای کتب تاریخی میتوان به روایت دقیق موضوعات تاریخی و شرح ارزشها، آداب و رسوم و هنجارهای آن زمانه اشاره کرد.
کتاب پسر ایرانی به قلم ماری رنولت
یکی از برترین آثار ژانر تاریخی، این کتاب است که به روایت تاریخ در زمان حکومت داریوش سوم و اسکندر مقدونی پرداخته است. شخصیت اصلی این داستان خواجهای جوان به نام باگواس است که در طی این داستان، زندگی خود و شرایط آن دوره را نقل می‌کند. این شخصیت داستان زندگی سختی داشته که یکی از این موارد، از دست دادن خانوادهاش در حمله متجاوزین به قلعه آرتمبارس و به بردگی گرفته شدن این شخص است.
در ادامه فردی بازرگان باگواس را در بازار بردهفرشان دیده و تصمیم به خرید او میگیرد. او در این بازه از زندگی نیز رنجهای بسیاری را تحمل می‌کند تا در نهایت با داریوش سوم و اسکندر مقدونی مواجه میشود.
جمعبندی
بسیاری از افراد هنگام انتخاب کتاب تنها به رده سنی آن توجه میکنند؛ اما لازم است بدانید بیشترین موضوعی که بر میزان علاقه شما به یک کتاب تأثیرگذار خواهد بود، ژانر آن کتاب است؛ چون ژانر یک کتاب میزان تطابق آن اثر را با شخصیتی که دارید نمایان ساخته و به شما این امکان را میدهد بسته به علایق و ویژگیهای شخصیتی خود، بهترین کتابها را برای اوقات کتابخوانی خود انتخاب کنید.به همین منظور در این مقاله به بررسی انواع ژانر کتاب پرداختیم تا با آگاهی کامل از این موارد بتوانید مناسب‌ترین انواع سبک کتاب را انتخاب کنید. ما در مجموعه انتشارات هفت و نیم همواره در تلاشیم با ارائه برترین کتاب‌های ژانرهای مختلف و همچنین کتاب های برنده جایزه نوبل ادبیات، شما را در داشتن اوقات کتابخوانی مفید و لذتبخش یاری کنیم؛ به همین جهت میتوانید با مراجعه
