این جهان از آغاز همواره عجایب و رموز بسیاری را در دل خود جای داده که از تعدادی از این عجایب با عنوان «عجایب هفتگانه قدیم جهان» یاد می‌شود. از اعماق تاریخ، زمانی که انسان‌ها با ابزارهای ساده‌ای به ساختن می‌پرداختند، آثاری یادگار مانده که حتی امروزه نیز ذهن‌ها را به خود مشغول می‌کنند. عجایب هفتگانه جهان قدیم، شاهکارهایی هستند که از دل تمدن‌های کهن سر برآورده‌اند و به عنوان گنجینه‌هایی از دانش، هنر و مهندسی شناخته می‌شوند.
این بناهای عظیم و شگفت‌انگیز، نه‌تنها به‌عنوان نماد قدرت و شکوه امپراطوری‌های گذشته، بلکه به‌عنوان پل ارتباطی میان گذشته و حال عمل می‌کنند. هر یک از این عجایب، داستانی حماسی و رازآلود را در دل خود نهفته دارد که قرن‌هاست ذهن بشر را به خود مشغول کرده. در این مقاله از انتشارات هفت‌ونیم، به دنیای عجایب هفتگانه قدیم جهان خواهیم رفت و به بررسی تاریخچه، معماری و دلایل ساخت این بناهای شگفت‌انگیز می‌رویم؛ همچنین، از رازهای نهفته در پس این عجایب پرده برمی‌داریم و تلاش خواهیم کرد تا به این سوال پاسخ دهیم که چرا این بناها تا به امروز همچنان الهام‌بخش بشر هستند. این مقاله مانند یک کتاب علمی نوجوان در مقیاس کوچک است که شما را در سفری ماجراجویانه با خود همراه می‌کند!
منظور از عجایب هفتگانه قدیم دنیا چیست؟
عجایب هفتگانه قدیم جهان به هفت بنای بسیار بزرگ و شگفت‌انگیزی گفته می‌شود که در گذشته‌های دور ساخته شده‌اند و به خاطر زیبایی، بزرگی یا طراحی خاصی که داشتند، بسیار معروف بودند. این بناها آنقدر متمایز بودند که مردم آن‌ها را از همه بناهای دیگر دنیا متمایز می‌کردند و به آن‌ها لقب «عجیب» می‌دادند.
این عجایب هفتگانه قدیم جهان در کشورها و دوره‌های مختلف ساخته شده‌اند و هر کدام داستانی خاص و جذاب برای خود دارند؛ اما متأسفانه بسیاری از آن‌ها به دلایلی مثل زلزله، جنگ یا گذر زمان تخریب شده‌اند و تنها یکی از آن‌ها پابرجاست. با این حال، یاد و خاطره این بناها همچنان در ذهن مردم زنده است و آن‌ها را به عنوان نمادی از عظمت و شکوه هنر، مهندسی و خلاقیت انسان‌های باستان می‌شناسند.
چرا هفت؟ راز عدد جادویی در عجایب هفتگانه قدیمی
عدد هفت، از دیرباز در فرهنگ‌ها و ادیان مختلف، عددی با ارزش و نمادین بوده است. انتخاب این عدد برای گروهی از شگفت‌انگیزترین سازه‌های تاریخ نیز بی‌دلیل نیست!
عدد هفت، در بسیاری از فرهنگ‌ها، نماد کمال، تکامل و ارتباط با نیروهای ماورایی است؛ هفت روز هفته، هفت رنگ رنگین‌کمان و هفت آسمان در بسیاری از باورها، همگی نشان از اهمیت و جایگاه ویژه این عدد دارند. در انتخاب عجایب هفتگانه قدیم جهان نیز شاید گردآورندگان این فهرست به دنبال خلق یک گروه کامل و نمادین از شگفتی‌های جهان بودند. هفت، به عنوان عددی کامل و فراگیر، تمام جنبه‌های عظمت و شکوه تمدن‌های باستان را در بر می‌گرفت؛ می‌توان گفت گذشتگان اعتقاد داشتند که این عدد، جادویی و قادر به جذب توجه و تحسین نسل‌های آینده است.
اما فراتر از نمادگرایی، انتخاب عدد هفت ممکن است دلایل دیگری نیز داشته باشد؛ شاید این عدد به‌سادگی تعداد شگفتی‌هایی بود که در آن زمان شناخته شده و برای مردم آن دوره، حیرت‌انگیز به نظر می‌رسید. در هر صورت، انتخاب عدد هفت برای عجایب هفتگانه قدیمی جهان، به این فهرست، هاله‌ای از رمز و راز بخشیده و آن را در طول تاریخ، جذاب و محبوب نگه داشته است.
عجایب هفتگانه قدیم جهان کدامند؟
همانطورکه تا اینجای مطلب متوجه شده‌اید، عجایب هفتگانه قدیم جهان هفت‌سازه شگفت‌انگیز و خیره‌کننده را شامل می‌شود که درسال‌های دور ساخته شده‌اند و نام آن‌ها به دلیل شکوه و عظمت‌شان در صفحات تاریخ و ذهن انسان‌ها جاودان شده است. هریک از این عجایب، داستانی را در دل خود دارد که می‌تواند موضوع یک کتاب معما و سرگرمی جذاب و هیجان‌انگیز باشد! در این بخش از مطلب عجایب هفتگانه قدیم جهان به معرفی هر یک از این آثار می‌پردازیم.
اهرام جیزه
اولین مورد ازعجایب هفتگانه قدیم جهان، شاهکاری بی‌نظیر از معماری و مهندسی است! این بنای عظیم از میلیون‌ها بلوک سنگی و با دقت بسیار بالا ساخته شده که هر یک وزنی معادل چندین تن دارد. تا به امروز هیچکس نتوانسته است به طور دقیق روش ساخت این اهرام را کشف کند و این راز همچنان یکی از بزرگترین معماهای تاریخ در ذهن‌ها باقی مانده که چگونه در آن زمان بدون استفاده ابزارهای مدرن و ماشین‌آلات چنین بنای عظیمی را ساخته‌اند؟ آیا موجودات فرازمینی در ساخت این اهرام دست داشته‌اند؟ این‌ها سوالاتی هستند که ذهن بسیاری از افراد را به خود مشغول کرده است.
اهرام بزرگ جیزه نه تنها یک بنای تاریخی، بلکه نمادی از دانش و تمدن باستانی مصر است. این اهرام نشان می‌دهند که مصریان باستان به چه دانش و فناوری پیشرفته‌ای دست یافته بودند؛ علاوه بر این، اهرام بزرگ جیزه از نظر نجومی نیز بسیار اهمیت دارد. مصریان باستان از این اهرام برای رصد آسمان و پیش‌بینی رویدادهای نجومی استفاده می‌کردند به همین دلیل برخی از محققان معتقدند که جهت‌گیری آن‌ها با ستارگان و سیارات ارتباط دارد. امروزه اهرام بزرگ جیزه به‌عنوان یکی از هفت عجایب قدیمی جهان‌اند و میلیون‌ها نفر از سراسر دنیا برای دیدن این بنای تاریخی به مصر سفر می‌کنند.
باغ های معلق بابل
باغ‌های معلق بابل یکی از عجایب هفتگانه قدیم جهان بوده‌اند که به دلیل زیبایی و عظمت بی‌نظیرشان، شهرت جهانی داشته‌اند. این باغ‌ها به عنوان یک شاهکار مهندسی، شامل مجموعه‌ای از باغ‌های ردیفی بودند که بر روی هم قرار گرفته و منظره‌ای شگفت‌انگیز را ایجاد می‌کردند. این باغ‌ها بر روی یک سکوی چند طبقه ساخته شده بودند و هر طبقه با انواع گیاهان و درختان زینتی پوشیده شده بود. سیستم آبیاری هوشمندانه‌ای نیز برای این باغ‌ها طراحی شده بود تا گیاهان همیشه سرسبز و شاداب بمانند.
درباره دلیل ساخت این مورد از عجایب هفتگانه قدیمی روایت‌های مختلفی وجود دارد؛ یکی از معروف‌ترین آن‌ها، ساخت این باغ‌ها برای خوشنودی همسر پادشاه نبوکدنصر دوم، آمیتیس، است. گفته می‌شود که آمیتیس دلتنگ کوه‌های زادگاهش در ماد بود و نبوکدنصر برای شاد کردن او، این باغ را ساخت تا یادآور زادگاه همسرش باشد. متأسفانه، از باغ‌های معلق بابل امروزه اثری باقی نمانده، برخی معتقدند که این باغ‌ها بر اثر زلزله‌های متعدد و تغییرات آب و هوایی تخریب شده‌اند و برخی دیگر بر این باورند که با سقوط امپراتوری بابل، نگهداری از این باغ‌های عظیم متوقف شده و به‌تدریج تخریب شده‌اند. با اینکه وجود باغ‌های معلق بابل به‌طور کامل اثبات نشده است، اما این اثر باستانی همچنان به عنوان یکی از بزرگترین رمز و رازهای تاریخ باقی مانده است و بسیاری از محققان و باستان‌شناسان به‌دنبال یافتن شواهدی از وجود این باغ‌های افسانه‌ای هستند.
معبد آرتمیس
این معبد باشکوه در شهر اِفِسوس، واقع در آسیای صغیر (ترکیه امروزی)، به افتخار الهه آرتمیس، الهه شکار، ماه و زایش، ساخته شده بود. ساخت معبد آرتمیس در قرن ششم پیش از میلاد آغاز شد و حدود 120 سال به طول انجامید. این معبد به عنوان یکی از بزرگترین و زیباترین بناهای دوران باستان شناخته می‌شد. ستون‌های عظیم مرمری، مجسمه‌های باشکوه و تزئینات ظریف از ویژگی‌های بارز این معبد بودند. گفته می‌شود که این معبد به قدری بزرگ بود که می‌توانست ده‌هزار نفر را در خود جای دهد. دلیل اصلی ساخت این معبد، تجلیل از الهه آرتمیس و همچنین جذب زائران و بازرگانان به شهر افسوس بود.
معبد آرتمیس چندین بار تخریب و بازسازی شد؛ یکی از معروف‌ترین تخریب‌های این مورد از عجایب هفتگانه قدیم، در سال 356 قبل از میلاد توسط هروستراتوس انجام شد، او با انگیزه جاودانه‌کردن نام خود، این بنای باشکوه را آتش زد. با این حال، معبد آرتمیس بارها بازسازی شد تا اینکه در قرن سوم میلادی، به دلیل حمله گوت‌ها به‌طور کامل ویران شد. امروزه، از معبد آرتمیس تنها چند ستون و پایه باقی مانده که نشان از عظمت و شکوه سال‌های دور آن دارد. معبد آرتمیس نه‌تنها یک شاهکار ازعجایب هفتگانه قدیم جهان، بلکه نمادی از اعتقادات مذهبی و فرهنگی یونانیان باستان بود. این معبد به عنوان مرکز زیارتی مهمی شناخته می‌شد و مردم از سراسر جهان برای پرستش الهه آرتمیس به این مکان می‌آمدند.
مجسمه زئوس
این مجسمه غول‌پیکر از عجایب هفتگانه قدیم جهان که به دست هنرمند چیره‌دست، فیدیاس ساخته شد که در معبد زئوس در المپیا قرار داشت. ساخت این اثر هنری عظیم، بیش از یک دهه به طول انجامید و نتیجه‌ی آن، مجسمه‌ای بود که قدرت و شکوه تمدن یونان باستان را به نمایش می‌گذاشت. زئوس، به‌عنوان خدای خدایان در اساطیر یونانی، نمادی از قدرت، عدالت و نظم کیهانی بود و ساخت این مجسمه عظیم، اوج احترام و پرستش یونانیان نسبت به این خدای قدرتمند بود.
مجسمه زئوس با استفاده از مواد باارزشی همچون عاج فیل و طلا ساخته شده بود. زئوس بر روی یک تخت عظیم نشسته بود و در دست راستش یک مجسمه کوچک پیروزی و در دست چپش عصایی را نگه داشته بود. این مجسمه به قدری بزرگ و باشکوه بود که به بازدیدکنندگان در هنگام ورود به معبد، احساس کوچک بودن می‌داد. متأسفانه، این شاهکار هنری عمر طولانی نداشت؛ پس از قرن‌ها، در اثر جنگ‌ها و تغییرات سیاسی، معبد زئوس ویران شد و مجسمه زئوس نیز به سرنوشتی مشابه دیگر عجایب هفتگانه قدیم جهان دچار شد. گفته می‌شود که این مجسمه در آتش‌سوزی بزرگی از بین رفته است و امروزه، تنها توصیفات تاریخی و بازنمایی‌های هنری از آن باقی مانده است.
مقبره هالیکارناسوس
این مقبره باشکوه در شهر هالیکارناسوس (بودروم امروزی در ترکیه) برای ماسول، پادشاه کاریا و همسرش آرتمیس دوم ساخته شد. ساخت مقبره در قرن چهارم پیش از میلاد آغاز شد و یکی از بزرگترین و پیچیده‌ترین بناهای دوران کهن به شمار می‌رفت. این آرامگاه به عنوان نمادی از قدرت و شکوه پادشاهی ماسول و همسرش ساخته شد. معماری مقبره هالیکارناسوس ترکیبی از سبک‌های یونانی، مصری و لیکیایی بود. ستون‌های عظیم مرمری، مجسمه‌های باشکوه و تزئینات ظریف از ویژگی‌های بارز این اثر از عجایب هفتگانه قدیم جهان بودند. آرامگاه هالیکارناسوس به شکل یک هرم پلکانی ساخته شده بود و از دور بسیار چشم‌نواز به نظر می‌رسید.
متأسفانه، آرامگاه هالیکارناسوس نیز مانند بسیاری از عجایب هفتگانه دیگر، در گذر زمان ویران شد. زلزله‌های متعدد، تهاجمات بیگانگان و بی‌توجهی انسان‌ها از جمله دلایلی بودند که به تخریب تدریجی این بنای باشکوه انجامید؛ همچنین، استفاده از مواد ساختمانی باکیفیت پایین در برخی قسمت‌های آرامگاه نیز در تسریع روند تخریب آن بی‌تأثیر نبود. امروزه، از مقبره هالیکارناسوس تنها چند قطعه سنگ و مجسمه باقی مانده است که در موزه‌های مختلف نگهداری می‌شوند. این اثر نه‌تنها یک شاهکار معماری، بلکه نمادی از تمدن‌های مختلفی بود که در این منطقه زندگی می‌کردند و نشان از این داشت که چگونه فرهنگ‌ها و سبک‌های معماری مختلف می‌توانند در هم آمیخته شوند و آثار هنری بی‌نظیری را خلق کنند.
مجسمه رودس
مجسمه رودس، یکی از هفت عجایب باستانی جهان، تندیسی عظیم الجثه از خدای خورشید، هلیوس، بوده است که در ورودی بندر شهر رودس در یونان قرار داشته است. این مجسمه به دلیل ابعاد باورنکردنی و اهمیت نمادین آن، به یکی از مشهورترین آثار هنری دوران باستان تبدیل شده بود. مجسمه رودس به عنوان نمادی از پیروزی مردم رودس بر اشغالگران و پیشکش به خدای خورشید، ساخته شد.این مجسمه عظیم الجثه، حدود 30 تا 36 متر ارتفاع داشته و از برنز ساخته شده بود و داخل آن از آهن پر شده بود تا استحکام بیشتری داشته باشد. ساخت مجسمه رودس به مدت 12 سال به طول انجامید و در نهایت در حدود سال 280 قبل از میلاد مسیح به پایان رسید. این مجسمه به قدری بزرگ بود که گفته می‌شود تعداد کمی از مردم می‌توانستند دو دست خود را بر دور انگشت شست آن حلقه کنند. متأسفانه، مجسمه رودس تنها حدود 56 سال پابرجا ماند و در اثر زلزله‌ای شدید در سال 226 قبل از میلاد مسیح تخریب شد؛ این زلزله آنقدر شدید بود که مجسمه به دو نیم شد و برای همیشه از بین رفت. با وجود تلاش‌های فراوان برای بازسازی مجسمه، هیچ‌گاه این کار امکان‌پذیر نشد.
فانوس دریایی اسکندریه
فانوس دریایی اسکندریه، یکی از هفت عجایب قدیمی جهان، یک شاهکار مهندسی و معماری بوده است که در جزیره فاروس، در نزدیکی شهر اسکندریه در مصر قرار داشته است. این سازه عظیم ، به عنوان اولین فانوس دریایی در جهان شناخته می‌شود و به دلیل ارتفاع و نور زیادی که داشت به کشتی‌های تجاری کمک می‌کرد تا به راحتی و با خیالی آسوده به بندر اسکندریه وارد شوند. ساخت فانوس دریایی اسکندریه در اوایل سده سوم قبل از میلاد، به دستور فرمانروای وقت مصر، آغاز شد. هدف از ساخت این سازه، راهنمایی کشتی‌های تجاری به سمت بندرگاه اسکندریه و همچنین ایجاد یک نماد منحصربه‌فرد برای این شهر بود. این فانوس دریایی، با ارتفاعی بین 120 تا 137 متر، یکی از بلندترین سازه‌های ساخته شده توسط انسان در آن زمان به شمار می‌رفت. ساختار این فانوس بسیار پیچیده بوده و شامل چندین طبقه و یک سیستم آینه‌ای برای تقویت نور بود.
متأسفانه، فانوس دریایی اسکندریه به دلیل زلزله‌های متعدد و فرسایش ناشی از امواج دریا، به تدریج تخریب شد. با گذشت زمان، این اثر از عجایب هفتگانه قدیم جهان نیز به‌طور کامل از بین رفت و تنها بقایای اندکی از آن باقی ماند. این سازه، به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین فناوری‌های زمان خود، نشان از خلاقیت و نوآوری مهندسان باستان داشت.
سخن پایانی
این بار نیز در مجله انتشارات هفت‌ونیم سراغ ماجراجویی و کنجکاوی میان عجایب هستی رفتیم؛ عجایبی که دیگر بیشتر نام و یاد آن‌ها، افسانه‌ها و روایت‌هایشان باقی است. عجایب هفتگانه قدیم جهان آثاری برای قدرت‌نمایی شکوه و عظمت پادشاهی‌ها بودند که آوازه آن‌ها در جهان می‌پیچید و افراد را برای نظاره به سمت خود می‌کشاندند. این عجایب اغلب عظمت سازه‌ها، آثار معماری و خلاقیت و نبوغ هنرمندان آن دوره را نمایان می‌کردند و در یادها جاودان می‌شد! اگر این مطلب جزو موضوعات مورد علاقه شما بود، پیشنهاد ما برای ادامه این لذت، مطالعه مطلب عجایب هفتگانه جدید است!
