روز جهانی اهدای کتاب📖 | تاریخچه، اهداف و چرایی اهدای کتاب
هدیه دادن یکی از کارهای ما برای ابراز محبت و عشق به کسانی است که دوستشان داریم و برای ما مهم هستند. این کار اغلب در مناسبت‌ها یا تاریخ‌های خاصی انجام می‌شود تا آن روز را به روزی منحصربه فرد در تاریخ برای ما و فرد مقابل تبدیل کنند. در میان این مناسبت‌های مختلف شخصی و غیرشخصی، مناسبت‌هایی وجود دارند که نام آن‌ها، هدیه آن روز را مشخص می‌کند؛ یکی از این روزهای ویژه در تقویم بین‌المللی «روز اهدا کردن کتاب» است.
روز جهانی اهدای کتاب که هر سال در 14 فوریه جشن گرفته می‌شود، فرصتی‌ست تا افراد، جوامع و سازمان‌ها دور هم جمع شوند و عشق به کتاب خواندن را جشن بگیرند و اهمیت کتاب و کتابخوانی را در تمامی سنین یادآور شوند. این روز با نگاهی ویژه به جهت تشویق کودکان به دوستی و همنشینی با یارمهربان نامگذاری شده است؛ زیرا فرصتی جذاب و مهیج برای آن‌هاست تا با دنیای رنگارنگ و زیبای کتابهای علمی آموزشی، داستانی، تاریخی و … آشنا شوند.
تاریخچه روز اهدای کتاب
در سال 2012، امی برادمور، نویسنده و وبلاگ نویس کتاب کودک، با توجه و الهام از پسرش که عاشق کتاب بود، ایده روز جهانی اهدای کتاب را مطرح کرد. او با دغدغه عدم دسترسی بسیاری از کودکان به کتاب در سراسر جهان، تصمیم گرفت تا جنبشی برای تغییر وضع موجود انجام دهد. در نتیجه این دغدغه برادمور با زوئی تافت، یکی دیگر از وبلاگ نویسان کتاب کودک، همکاری کرد و آن‌ها با همکاری یکدیگر ایده امی را به واقعیت تبدیل کردند. آن‌ها روز 14 فوریه را به عنوان روز جهانی اهدای کتاب انتخاب کردند، این روز مصادف با روز ولنتاین است و آن‌ها معتقد بودند که عشق به کتاب نیز از زیباترین اشکال عشق است.
روز جهانی اهدای کتاب به سرعت در سراسر جهان فراگیر شد و امروزه میلیون ها نفر این روز را گرامی می‌دارند. در این روز، افراد، کتابخانه ها، مدارس و سازمان های مختلف، کتاب هایی را به کودکانی که به آن‌ها نیاز دارند، اهدا می کنند. این روز نه تنها به ترویج کتابخوانی در بین کودکان کمک می کند، بلکه به آن‌ها یادآوری می کند که کتاب ها می توانند هدیه ای ارزشمند و ماندگار باشند.
اهدف و چرایی اهدای کتاب
اما به جز اهداف بزرگی مانند دسترسی کودکان به کتاب در جهان، ثبت بین‌المللی این روز در تقویم چه اهداف ارزشمندی را دنبال می‌کند؟ در این بخش از مطلب روز اهدا کردن کتاب، به این اهداف می‌پردازیم.
ترویج کتابخوانی
ترویج کتابخوانی در روز اهدا کردن کتاب، به ویژه در میان کودکان، می‌تواند به شیوه‌های گوناگونی انجام شود. یکی از موثرترین راه‌ها، اهدای کتابهای جذاب و مناسب با سن کودکان است. کتاب‌هایی با تصاویر رنگی، داستان‌های کوتاه و آموزنده و شخصیت‌های دوست‌داشتنی می‌توانند توجه کودکان را جلب کنند و آن‌ها را به کتابخوانی علاقمند کنند. علاوه بر هدیه دادن کتاب، برگزاری برنامه‌های کتابخوانی و قصه‌گویی در کتابخانه‌ها، مدارس و مراکز فرهنگی نیز می‌تواند نقش مهمی در ترویج کتابخوانی داشته باشد. در این برنامه‌ها، کودکان می‌توانند با کتاب‌ها آشنا شوند، داستان‌ها را بشنوند و در مورد آن‌ها با یکدیگر صحبت کنند.
ایجاد انگیزه در کودکان
ایجاد انگیزه در کودکان در روز اهدا کردن کتاب به این معناست که کاری کنیم کودکان به کتاب و کتابخوانی علاقه‌مند شوند و از آن لذت ببرند. این انگیزه می‌تواند به روش‌های مختلفی در کودکان ایجاد شود. برای مثال، اهدای کتابهای جذاب و متناسب با سلیقه و شناخت از کودک و نوجوان در ژانرهای مختلف کتاب جنایی معمایی، علمی تخیلی و…، برگزاری برنامه‌های کتابخوانی و قصه‌گویی، تشویق کودکان به عضویت در کتابخانه‌ها و مهم‌تر از همه، الگوی کتابخوان بودن والدین و مربیان می‌تواند در ایجاد این انگیزه نقش مهمی داشته باشد. در واقع، هدف این است که کودکان کتاب را به عنوان یک دوست و همراه ببینند و از خواندن آن لذت ببرند، نه اینکه آن را به عنوان یک تکلیف یا وظیفه بدانند.
تقویت ارتباط بین افراد و کتاب
در روز جهانی اهدای کتاب، می‌توان با اجرای کمپین‌های تعاملی و جذاب فراوانی مانند «کتابهای مسافر»، ارتباط بین افراد و کتاب را عمیق‌تر کرد. در این ایده، افراد کتابهای موردعلاقه‌شان را در مکان‌های عمومی مانند پارک‌ها، کافه‌ها یا ایستگاه‌های اتوبوس رها می‌کنند و روی هر کتاب یک یادداشت شخصی می‌چسبانند که دلیل دوست‌داشتن آن کتاب را بیان می‌کند. افراد بعدی که کتاب را پیدا می‌کنند، می‌توانند آن را بخوانند و دوباره در نقطه‌ای دیگر رها کنند. با استفاده از هشتگ‌های اختصاصی در شبکه‌های اجتماعی، شرکت‌کنندگان می‌توانند مسیر سفر کتاب‌ها را دنبال کرده و تجربیات خود را با دیگران به اشتراک بگذارند. این کار نه تنها کتابخوانی را به یک تجربه مشترک و هیجان‌انگیز تبدیل می‌کند، بلکه ارتباط بین افراد را از طریق داستان‌ها و ایده‌ها تقویت می‌کند.
حمایت از نویسندگان و ناشران
حمایت از نویسندگان و ناشران در روز اهدا کردن کتاب، حرکتی ارزشمند برای قدردانی از زحمات آن‌ها و تداوم چرخه تولید و نشر کتاب است. یکی از ساده‌ترین راه‌ها، خرید کتابهای اصلی و پرهیز از تهیه نسخه‌های غیرقانونی است. با این کار، مستقیماً از نویسنده و ناشر حمایت می‌کنیم و به آن‌ها کمک می‌کنیم تا به خلق آثار بیشتر و باکیفیت‌تر ادامه دهند. علاوه بر این، معرفی کتابهای مورد علاقه خود به دیگران و به اشتراک گذاشتن آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی، می‌تواند به دیده شدن آثار نویسندگان و ناشران کمک کند و مخاطبان بیشتری را برایشان جذب کند.
فرصتی برای هدیه دادن
این روز فرصتی برای هدیه دادن و ابراز محبت به عزیزانمان است. هدیه دادن کتاب، فراتر از یک کادو ساده، مانند بذری است که در ذهن و روح فرد کاشته می‌شود. کتاب، دریچه‌ایست به دنیایی از داستان‌ها، ایده‌ها و علوم که می‌تواند دیدگاه افراد به خصوص کودکان و نوجوانان را نسبت به جهان تغییر دهد و آن‌هارا به سفر و ماجراجویی درونی دعوت کند. اهدای کتاب به کودکان نه‌تنها آن‌ها را با دنیای مطالعه آشنا می‌کند، بلکه می‌تواند یک ایده برای عیدی دادن باشد که هم آموزنده و هم سرگرم‌کننده است. این هدیه ارزشمند، می‌تواند عشق به مطالعه را در آن‌ها تقویت کند و مسیر یادگیری‌شان را شکل دهد.
در روز بین المللی اهدای کتاب چکار کنیم؟
مانند هر روز و مناسبت دیگری، یکسری اعمال می‌توانند این روز را ماندگارتر و دوست‌داشتنی‌تر کنند که می‌توان آن‌ها را به شکل رسالت فردی و فرهنگی نیز دید. در این بخش چند پیشنهاد برای جذاب‌تر شدن روز بین‌المللی کتاب را می‌خوانید.
- به سراغ کتابهای جدید بروید.
- کتاب تبادل کنید.
- حتما به کودکان هدیه دهید.
- برای فرزندتان کتاب بخوانید.
- در مراسم‌های کتابخوانی عضو شوید.
- در مورد کتاب‌ها بنویسید.
- در شبکه‌های اجتماعی درمورد این روز اطلاع رسانی کنید.
- به کتاب‌فروشی‌های شهر سری بزنید.
- کتابخانه شخصی خود را سر و سامان دهید.
- تکنیک‌های جدید کتابخوانی را تجربه کنید.
اهمیت روز اهدا کردن کتاب
مهمترین رسالت این روز یادآوری و ترویج فرهنگ دوستی با کتاب در سنین پایین و کودکی است. خو گرفتن کودکان به کتابخوانی در سنین پایین، تأثیرات شگرفی بر رشد فردی و اجتماعی آن‌ها دارد. این عادت نه تنها مهارت‌های زبانی، خلاقیت و تمرکز کودکان را تقویت می‌کند، بلکه حس کنجکاوی و عشق به یادگیری را در آن‌ها پرورش می‌دهد. کودکانی که از همان ابتدا با کتاب مانوس می‌شوند، در آینده به بزرگسالانی با تفکر عمیق‌تر و دیدگاه‌های گسترده‌تر تبدیل می‌شوند. از سوی دیگر، افزایش تعداد افراد کتابخوان از کودکی، به طور مستقیم بر افزایش سرانه مطالعه در ایران و تمامی جوامع تأثیر می‌گذارد و فرهنگ کتابخوانی را نهادینه می‌کند. این موضوع در بلندمدت منجر به شکل‌گیری جامعه‌ای آگاه، خلاق و پیشرو می‌شود که توانایی حل مسائل پیچیده و ساختن آینده‌ای روشن‌تر را دارد.
نکاتی برای اهدا کتاب به کودکان
هدیه دادن کتاب به کودکان، علاوه بر اینکه آن‌ها را با دنیای داستان‌ها آشنا می‌کند، فواید بسیاری برای رشد فکری و شخصیتی‌شان دارد؛ اما برای اینکه این هدیه مؤثر و جذاب باشد باید نکات مختلفی را در نظر گرفت. تعدادی از این نکات عبارت‌اند از:
- سن کودک
- علایق کودک
- جنسیت کودک
- هدف از هدیه
- کیفیت کتاب
- محتوای کتاب
- نویسنده و ناشر کتاب
- نظرات دیگران
- محتوای بصری
- و…
کلام پایانی
در سال‌های اخیر نشریات مختلفی به صورت آنلاین در زمینه تخصصی کودکان و نوجوانان فعالیت می‌کنند؛ روز اهدا کردن کتاب فرصتی ارزشمند برای شناخت این پیشگامان عرصه چاپ و نشر کتاب است. در این میان انتشارات هفت‌ونیم در سال ۹۷ با هدف آموزش تفکر علمی به دانش‌آموزان راه‌اندازی شد و تاکنون از معتبرترین فعالین این حوزه است که می‌تواند منبعی درست و مناسب برای تهیه هدایای کودکان در این روز باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید از بخش دسته‌بندی کتاب‌ها از محصولات مختلف و متنوع ما در هفت‌ونیم دیدن کنید و نظرات خود را برای بهبود روز افزون با ما در میان بگذارید.
