معرفی 17 تا از کتاب های مفید برای مطالعه نوجوانان که نباید از دست بدهند!
دنیای نوجوانی پر از پرسش، هیجان و کشفهای تازه است. این دوره از زندگی، زمانی است که شخصیت و نگرش فرد به دنیا شکل میگیرد و عادتهای ماندگاری ساخته میشوند. یکی از بهترین راهها برای رشد فکری و تقویت مهارتهای زندگی در این سن، مطالعه کتابهای مناسب مانند کتابهای علمی آموزشی است. با معرفی کتاب های مفید برای مطالعه نوجوانان در این مطلب، با کتابهای زیادی آشنا میشوید که برای این گروه سنی مناسب هستند.
کتابها نهتنها نوجوان را به جهانهای خیالی و واقعی میبرند، بلکه دید آنها را به مسائل، گستردهتر میکنند و قدرت تحلیل و همدلی را در وجودشان پرورش میدهند. برای نوجوانان، انتخاب کتاب درست بسیار مهم است؛ زیرا میتواند مسیر علاقهمندی به مطالعه را هموار یا دشوار کند. در این مطلب، همراه ما باشید تا به این سوال پاسخ دهیم که چه کتاب هایی برای نوجوانان مناسب است.
کتاب شگفتیهای آسمان شب
وقتی با هر نوجوانی درباره دنیای ستارهها و آسمان شب صحبت میشود، محال است به آن علاقهای نشان ندهد. از گذشتههای دور تا کنون، مردم در هر سن و سالی با چشم دوختن به آسمان شب، به دنبال رمز و رازهای دنیای ستارگان و سیارات هستند. به همین دلیل، در اولین گزینه از لیست معرفی کتاب های مفید برای مطالعه نوجوانان، به کتاب شگفتیهای آسمان شب، اثر رامان پرینجا اشاره میکنیم.
رامان پرینجا، استاد اخترفیزیک کالج لندن است که در این کتاب، راهنمای جامع و مصوری از شگفتیهای آسمان شب را در اختیار نوجوانان قرار میدهد و علم نجوم را با زبانی ساده و قابل فهم میگوید. اگر شما هم به ماه، ستارگان، سیارات و… علاقه دارید، کتابهای موردعلاقهتان را از لیست بهترین کتاب های نجوم برای نوجوانان انتخاب کنید.
کتاب بار سفر ببندیم به سوی مریخ
نوجوانان هم مانند افراد در هر دوره سنی دیگری، احتمالا زمزمههایی درباره سفر به مریخ یا زندگی در آن شنیدند، اما تفاوت آنها با دیگران در سوالاتی است که در ذهن خود پرورش میدهند و هیچکس پاسخی برای آنها ندارد. به همین دلیل در این بخش از معرفی کتاب های مفید برای مطالعه نوجوانان به سراغ کتاب بار سفر ببندیم به سوی مریخ، اثر مری روچ میرویم که شادی حامد آزاد آن را ترجمه کرده است. با خواندن این کتاب همه چیزهایی را که برای سفر به مریخ طراحی شدند و در سفرهای واقعی ناسا اتفاق افتادند، به طور واقعی احساس میکنید.
کتاب بادام
رمانها دستهای از کتابهایی هستند که در لیست معرفی کتاب های مفید برای مطالعه نوجوانان قرار میگیرند. البته نه هر رمانی، بلکه رمانهایی مانند بادام که مطالب مفیدی برای این سنین داشته باشند. کتاب بادام به نویسندگی وون پیونگ سون، داستان شخصی به نام یونجه است که در بیان احساسات خود مشکل دارد.
از آنجایی که یونجه احساسات خود مانند ترس، خشم و… را به سختی بروز میدهد، احساس بدی پیدا میکند. مادر و مادربزرگ او برای جلوگیری از ایجاد این حس بد، تمام خانه را پر از یادداشتهای رنگی میکنند. تصور کنید یونجه وقتی در خانه قدم میزد، به وسیله این یادداشتها به او یادآوری میشد چه زمانی لبخند بزند یا باید بگوید متشکرم. اگر میخواهید بدانید که در تولد 16 سالگی یونجه چه اتفاقی برای او افتاد و چه تغییراتی را در زندگی تجربه کرد، باید این کتاب را بخوانید.
کتاب درازترین شب زندگی چارلی نون
اگر شما هم به دنبال کتابهای رمان برای کودکان و نوجوانان هستید که داستانی علمی تخیلی داشته باشد، کتاب درازترین شب زندگی چارلی نون یکی از بهترین آنها خواهد بود. این کتاب مفید برای نوجوانان و حتی کودکان، توسط کریستو فراج نوشته و توسط گلبرگ برزین ترجمه شده است.
درازترین شب زندگی چارلی نون، داستان زندگی شخصی به نام چارلی است که تصمیم میگیرد همراه با دیزنی و جانی، معمایی درباره شنیده شدن صداهایی عجیب در اعماق جنگل را حل کند. داستان این کتاب از آنجایی شروع میشود که آنها در تاریکی شب گم میشوند و در حالی که چارلی نگران آینده است، اتفاقات عجیب و غریبی میافتند. برای آگاهی از سرنوشت چارلی و دوستانش باید این کتاب را بخوانید.
کتاب انجمن شاعران مرده
از آنجایی که در لیست معرفی کتاب های مفید برای مطالعه نوجوانان قرار نیست همیشه از کتابهای آموزشی و علمی نام ببریم، به کتاب انجمن شاعران مرده اشاره میکنیم. انجمن شاعران مرده، نام اثری از ان. اچ کلاین باوم است که در آن نوجوانان مفهوم دیگری از زندگی را یاد میگیرند.
کتاب انجمن شاعران مرده، داستان چندین نوجوان در مدرسهای است که حسابی در آن سختگیری میشود و دانشآموزان برای ورود به رشتههای خاص در دانشگاههای تاپ باید حسابی درس بخوانند. در واقع موفقیت برای تمام این دانشآموزان، ورود به همین رشتهها معنی میداد. البته تا زمانی که سر و کله معلم ادبیات جدید پیدا شد. معلم ادبیات یکی از دانشآموزان قبلی همین مدرسه بوده که با برداشتن پرده از رازی عجیب، باعث تغییر در تصمیمگیری دانشآموزان میشود.
کتاب راهنمای مصور فیزیک
هر نوجوانی در این دوره از زندگی خود، چالشهایی با درسهای مدرسه دارد و ممکن است آنها را به خوبی درک نکند. به همین دلیل، در این بخش از معرفی کتاب های مفید برای مطالعه نوجوانان، به سراغ کتاب راهنمای مصور فیزیک میرویم. این کتاب، اثر لری کوئیک و آرت هافمن است که نرجس هوشیار آن را ترجمه کرد.
راهنمای مصور فیزیک، یکی از مفید ترین کتاب ها برای نوجوانان است که به افراد در این گروه سنی برای درک مفاهیم فیزیکی کمک میکند. در واقع با خواندن این کتاب دیگر قرار نیست برای درک مفاهیم پیچیدهای مانند شتاب، سرعت، الکتریسیته، مدارها، نظریهها و… یک دانشمند بود. اگر شما هم میخواهید این مفاهیم را با استفاده از تصاویر واضح، ساده و حتی خندهدار درک کنید و دیگر فیزیک مانند قبل برایتان مشکل نباشد، باید کتاب راهنمای مصور فیزیک را بخرید. حتی میتوانید آن را به عنوان یکی از بهترین کتاب ها برای هدیه به نوجوانان در نظر بگیرید.
کتاب رویای دویدن
کتابهای انگیزشی هم جزو بهترین دستهبندیها در لیست معرفی کتاب های مفید برای مطالعه نوجوانان هستند. رویای دویدن یکی از این کتابهاست که داستان جسیکا 16 ساله را روایت میکند. این کتاب اثر وندلین وندرانن است که داستانی امیدبخش و انگیزشی درباره ادامه دادن به زندگی با وجود تمام مشکلات دارد.
در کتاب رویای دویدن، داستان جسیکا را میخوانید که قهرمان دومیدانی مدرسهشان است. البته او طی تصادفی، علاوهبر دوست صمیمی، یکی از پاهای خود را هم از دست میدهد. حالا سوال اینجاست که جسیکا که این همه عشق به دویدن دارد، چگونه قرار است به فعالیت خود بدون یک پا ادامه دهد؟ آیا حاضر به استفاده از پای مصنوعی میشود یا کاملا علاقه خود به دویدن را کنار میگذارد؟
کتاب معادله جیمی دریک
اگر بخواهیم به معرفی چند کتاب زیبا برای نوجوانان بپردازیم، معادله جیمی دریک یکی از آنها خواهد بود. این کتاب، یک داستان علمی برای کودکان و نوجوانان است که مخاطب را به یک ماجراجویی کیهانی میبرد. کتاب معادله جیمی دریک را کریستو فراج نوشته و پرستو حمیدی راد آن را ترجمه کرده است.
فکر میکنید داشتن یک پدر فضانورد تا چه اندازه میتواند هیجانانگیز باشد؟ این موقعیتی است که جیمی در آن قرار دارد. در این کتاب، داستان جیمی را میخوانید که وقتی به رصدخانه نزدیک خانهشان میرود، پیامی مبنی بر نزدیک شدن آدم فضاییها دریافت میکند. درست در همین زمان هیچ خبری از پدر نیست و احتمالا ماموریت او با مشکل مواجه شده است. اکنون وقت آن است که جیمی نشان دهد چگونه میتواند یک قهرمان باشد. داستان هیجانانگیز و قهرمان پرور این کتاب، از دلایلی است که معادله جیمی دریک را در لیست معرفی کتاب های مفید برای مطالعه نوجوانان قرار دادیم. اگر میخواهید از سرنوشت جیمی باخبر شوید، همین حالا این کتاب را تهیه کنید.
کتاب ساعت مادربزرگ
کتاب های مفید برای نوجوانان کتابهایی هستند که با یک روایت داستانی به خیلی از چالشهای آنها پاسخ میدهند. کتاب ساعت مادربزرگ، داستانی برای علاقهمندان به سفر در زمان است؛ نوجوانانی که میخواهند بدانند پدر و مادر آنها در گذشته چگونه زندگی کردند. این کتاب اثر کیت پیرسون است که داستان دختری به نام پاتریشیا را روایت میکند.
پاتریشیا، دختری 12 ساله است که به دلیل جدایی پدر و مادر خود ناچارا به کلبه تابستانی میرود که تمام اقوام آنجا هستند و هیچ علاقهای به آنها ندارد. رفتن پاتریشیا به اتاقک پشت کلبه و پیدا کردن یک ساعت قدیمی، از اتفاقات این داستان هستند که زندگی او را عوض میکنند. پاتریشیا به کمک این ساعت توانست به زمان قدیم سفر کند؛ آن هم درست زمانی که مادرش همسن خودش بود. حالا اینکه پاتریشیا از دیدن مادرش در آن دوران چه حسی داشت و نوجوانی مادر او چگونه گذشت، سوالاتی هستند که فقط با خواندن این کتاب به پاسخ آنها میرسید.
کتاب آگاتا پروت و قلب گِلی
بسیاری از نوجوانان ترجیح میدهند به جای دنبال کردن داستانهای واقعی، کتاب داستان فانتزی بخوانند که سراسر شامل عناصر خیالی و غیرواقعی هستند. به همین دلیل، یکی از دستهبندیهایی که در لیست معرفی کتاب های مفید برای مطالعه نوجوانان قرار میگیرد، متعلق به داستانهای فانتزی است.
آگاتا پروت و قلب گِلی، اثر کیارتان پاسکیت و ترجمهشده توسط هدی توکلی است که داستان دختری شوخ طبع و پرانرژی را روایت میکند. در این داستان، آگاتا و دوستانش مشغول شرکت در مسابقه هجی کردن کلمات هستند که سر و کله دشمن دیرینه آنها، گوئندولاین پیدا میشود. آگاتا پروت که تصمیم دارد با نقشهای زیرکانه او را شکست دهد، درگیر اتفاقات غافلگیرکننده و هیجانانگیزی میشود. این کتاب دارای سریهای دیگری با نامهای «آگاتا پروت و سیزده جوجه» و «آگاتا پروت و شبح مدرسه خیابان فردا» هم است که در هر 3 کتاب، اتفاقات عجیب و غریبی را میخوانید که آگاتا پروت آنها را تجربه میکند.
کتاب بادبادک باز
بادبادک باز، یکی دیگر از داستانهایی است که در لیست معرفی کتاب های مفید برای مطالعه نوجوانان قرار میگیرد. این کتاب، داستان 2 دوست به نامهای امیر و حسن را روایت میکند که با هم بزرگ شدند. امیر، پسر ارباب و حسن، پسر فردی است که در خانه پدر امیر کار میکند. وقتی داستان را میخوانید، متوجه میشوید که حسن چه پسر پاک و سادهای بود که تمام وجود خود را فدای امیر کرد و محال است بعد از خواندن آن، بغض گلویتان را فشار ندهد.
این کتاب، اولین اثر خالد حسینی، نویسنده افغانی است که آن را به زبان انگلیسی نوشت و منتشر کرد. خالد حسینی برای نگارش این کتاب از متنی ساده و روان برای انتقال مفاهیم استفاده کرد. به گونهای که درد به تصویر کشیدهشده شخصیتهای این داستان به خوبی قابل لمس است. همچنین نویسنده با بازگویی احساساتی که در قلب مخاطب شکل میگیرند، پیوندی قوی میان کتاب و نوجوان برقرار میکند. اگر میخواهید بدانید که داستان خیانت امیر چه بود و چگونه آن را جبران کرد، باید کتاب بادبادک باز را شروع به خواندن کنید.
کتاب ماجراهای زک نیوتون و دوستان: الکتریسیته خارق العاده
انتشارات هفت و نیم به عنوان ناشر تخصصی کتابهای کودک و نوجوان، مجموعهای از کتابهای چند جلدی را منتشر کرد که ماجراهای زک نیوتون و دوستان هم یکی از آنهاست. در این سری کتابها، داستان شخصی کنجکاو به نام زک و دوستانش یعنی لوسیا، مارکوس، نینگ و یک سگ کوچک به نام اُربیت را میخوانید. زک و دوستانش هر بار به سراغ حل مسئلهای خاص میروند، آن هم با کمک بزرگترین دانشمندان جهان.
ماجراهای زک نیوتون و دوستان، یکی از بهترین گزینههایی است که در لیست معرفی کتاب های مفید برای مطالعه نوجوانان قرار میگیرد؛ زیرا هر قسمت از این کتاب، یک مبحث علمی – آموزشی را به صورت داستانی روایت میکند. در کتاب ماجراهای زک نیوتون و دوستان: الکتریسیته خارق العاده اثر پل هریسون و ترجمهشده توسط محمدعلی جعفری، شخصیت اصلی داستان و دوستانش میخواهند مشکل قطعی برق را حل کنند. به همین دلیل بعد از قطع شدن برق خانه، ماجراجویی آنها شروع میشود و در طول داستان با شخصیتهای بزرگی مانند نیکلا تسلا، بنجامین فرانکلین، مایکل فارادی و دیگران شروع به گفتگو میکنند. اگر شما هم به این شکل داستانها علاقه دارید، لیست کتاب های چند جلدی نوجوانان را بررسی کنید.
کتاب دنیای سوفی
از آنجایی که نوجوانان ذهن بسیار کنجکاوی دارند و میخواهند از همه چیز سر در آورند، در لیست معرفی کتاب های مفید برای مطالعه نوجوانان میتوان کتابهای مربوط به فلسفه را هم قرار داد. البته نه هر کتابی، بلکه کتابهایی مانند دنیای سوفی که به زبانی ساده و روان، مفاهیم فلسفه را برای نوجوانان شرح میدهند. دنیای سوفی، اثر نویسندهای نوروژی به نام یوستین گردر بود که با توجه استقبال بسیار زیاد مخاطبان حتی بزرگسالان، بیش از 40 میلیون نسخه از آن در سراسر جهان به فروش رفتند.
کتاب دنیای سوفی درباره دختری به همین نام است که در آستانه 15 سالگی قرار دارد. سوفی، نامهها و نوارهای ویدیویی از شخصی به نام آلبرتو ناکس دریافت میکند که در آنها سوالاتی که آغازگر راه آموزش فلسفه هستند، مطرح میشوند. برای مثال جهان چگونه پدید آمده است؟ این نامهها ابتدا با موضوع سوالات بشر درباره جهان هستی، یونان باستان و سقراط بودند و بعد از ملاقات سوفی و آلبرتو، ماهیت این سوالها تغییر کردند.
کتاب آناتومی خارق العاده کی
کتابهای مربوط به زیستشناسی و بدن انسان هم یکی دیگر از بهترین گزینهها برای معرفی کتاب های مفید برای مطالعه نوجوانان هستند. نوجوانی، دوره بلوغ انسان است و با توجه به تغییراتی که در بدن ایجاد میشوند، افراد در این سنین سوالات زیادی برایشان پیش میآیند. شاید خیلی وقتها نوجوانان نتوانند این سوالات را از کسی بپرسند یا با پاسخ دیگران قانع نشوند. به همین دلیل، کتاب آناتومی خارق العاده کی را پیشنهاد میکنیم که اثر آدام کی و ترجمه سارا قربانی است.
کتاب آناتومی خارق العاده کی، یک دفترچه راهنما واقعی، عجیب و شگفتانگیز و حتی کمی خندهدار از بدن شماست. در این کتاب به بخشهای مختلف بدن میروید تا پاسخ تمام سوالات خود را پیدا کنید. حتی در انتهای کتاب، پاسخهایی را که قبلا شنیدهاید، بررسی میکنید که آیا واقعیت داشتند یا خیر. اگر شما هم میخواهید از وضعیت آشفته بازار دنیای بلوغ جان سالم به در ببرید یا در آینده وارد دنیای پزشکی شوید، حتما خواندن این کتاب را در اولویت قرار دهید.
کتاب قصههای مجید
اگر بخواهیم به معرفی کتاب های مفید برای مطالعه نوجوانان از نویسندگان ایرانی بپردازیم، قصههای مجید یکی از بهترین آنها خواهد بود. آقای هوشنگ مرادی کرمانی، قصههای مجید را به صورت 5 جلدی نوشته و در سال 1364 (بعد از گذشت 10 سال از انتشار اولین نسخه)، به عنوان کتاب برگزیده سال معرفی شد.
مجید، نوجوانی است که بعد از دست دادن پدر و مادر خود، پیش مادربزرگش زندگی میکند که به او بی بی میگوید. او به خواندن کتابها، فیلم، سینما، بازیگری و نویسندگی علاقه زیادی دارد. حتی آرزو دارد روزی نویسنده شود. در مجموعه قصههای مجید، داستان این پسر نوجوان را میخوانیم که هر بار اتفاقات هیجانانگیزی را تجربه میکند. جالب است بدانید که آقای کیومرث پوراحمد هم مجموعهای تلویزیونی با همین نام را از روی این قصه ساخته است که در سال 1371 پخش میشد.
کتاب 100 مسئله فکری ریاضی
ریاضیات همیشه برای بچهها چه در دوره کودکی و چه نوجوانی، یک موضوع دلهرهآور بوده است. کتاب 100 مسئله فکری ریاضی، یکی از کتابهایی است که زبیگنیورو مانویچ و برتولمادیدا به عنوان نویسندگان آن، مسائل ریاضی را به عنوان پرسشهای جذابی در این کتاب مطرح میکنند که حل آنها چالش برانگیز است. به همین دلیل، 100 مسئله فکری ریاضی انتشارات هفت و نیم را در لیست معرفی کتاب نوجوان قرار میدهیم.
کتاب 100 مسئله فکری ریاضی برای افراد از پایه ششم تا آخر عمر طراحی شده است؛ یعنی افراد با هر سطحی از ریاضیات میتوانند درگیر حل مسائل آن شوند. همچنین دستهبندی مسائل در موضوعات گوناگون باعث میشود این کتاب برای سنین مختلف مناسب باشد. علاوهبر طراحی مناسب کتاب و مسائل ریاضی، این کتاب تصاویری هم دارد که توجه هر خوانندهای را به خود جلب میکند. آیا برای به چالش کشیدن ذهنتان آمادهاید؟
کتاب قتل در میانه زمستان
قتل در میانه زمستان، نام اثری از فلور هیچکاک است که خانم سپیده پوراکبر آن را ترجمه کرد. در این بخش از معرفی کتاب های مفید برای مطالعه نوجوانان، به سراغ اثری پلیسی جنایی رفتیم که قطعا ذهن هر نوجوانی را درگیر خود میکند. در این کتاب، داستان دختری به نام مایا را میخوانید.
مایا دختری بود که در یک روز شلوغ از داخل اتوبوس، زن و شوهری که اسلحه دستشان بود را در حال دعوا کردن دید. درست بعد از گذشت چند روز که یک جسد پیدا میشود، مایا همه چیز را برای پلیس میگوید و احتمال میدهد که شاهد واقعی یک جنایت است. در حالی که پلیس، مایا را در روستایی مخفی کرده است، او تلاش میکند سر از ماجرا درآورد. آیا قاتل میتواند مایا را پیدا کند و چه بلایی سر او میآید؟
سخن پایانی
مطالعه برای نوجوانان تنها یک سرگرمی گذرا نیست، بلکه سرمایهای ارزشمند برای آینده به حساب میآید. هر کتابی که خوانده میشود، آجر کوچکی در بنای شخصیت، دانایی و تخیل فرد قرار میدهد. دنیای امروز پر از چالشها و فرصتهاست و نوجوانانی که عادت به مطالعه پیدا میکنند، آمادگی بیشتری برای رویارویی با آن خواهند داشت.
معرفی کتاب های مفید برای مطالعه نوجوانان که در این مطلب انجام دادیم، تنها آغاز راه هستند. مهمتر از انتخاب کتاب، حفظ پیوستگی در مطالعه و یافتن لذتی پایدار در خواندن است. پس به نوجوانان کمک کنیم تا کتاب را نه به عنوان تکلیف، بلکه به عنوان دوستی صمیمی بشناسند.
یادتان نرود که برای ایجاد این صمیمیت بیشتر، باید کتابها را از ناشران تخصصی کودک و نوجوان مانند انتشارات هفت و نیم سفارش دهید. اگر هنوز هم درباره کتاب هایی مناسب برای نوجوانان سوالاتی دارید، در بخش دیدگاه همین صفحه بنویسید تا شما را راهنمایی کنیم. به نظر شما جای کدام کتاب در لیست معرفی کتاب های مفید برای مطالعه نوجوانان خالی بود؟
