دانشمندان دیوانه ترکیب کلمهای عجیبی است. بسیاری از دانشمندان به دلیل هوش بسیار بالا و تلاش فراوان، نامشان در تاریخ ماندگار شده است. این افراد هر یک به نوعی با یک اکتشاف یا اختراع مفید به بشریت خدمت کردهاند.
ولی برخی از این افراد نابغه با وجود هوش فراوان رفتارهای غیرعادی داشتهاند. بهنوعی که خصوصیات رفتاری عجیبی در آنان مشاهده شده. در این میان یک نشریه علمی به نام لایوساینس برخی از این دانشمندان را معرفی کرده که به دلیل انجام برخی کارهای عجیب و غریب در میان افراد زمان خود دیوانه محسوب میشدند. اگر میخواهید بدانید که دانشمندان دیوانه تاریخ چه کسانی هستند، کافی است این مطلب از انتشارات هفت و نیم را بخوانید.
منظور از دانشمندان دیوانه چیست؟
بهتر است در ابتدا مشخص کنیم که منظور از عبارت دانشمندان دیوانه چیست. معمولا وقتی بخواهیم در مورد دانشمندان صحبت کنیم، به ابداعات، اکتشافات، اختراعات و بهطورکلی تاثیرات مثبت دانشمندان بزرگ جهان بر زندگی انسانها میپردازیم. ولی اینبار به صفات و خلاقیات غیرعادی تعدادی از دانشمندان در طول تاریخ توجه کردهایم. این گروه از دانشمندان را دیوانه خطاب میکنند و در زبان فارسی به عنوان ترجمه عبارت انگلیسی (Mad Scientist) از عبارت «دانشمند دیوانه» استفاده میشود.
منظور از معرفی فهرست دیوانهترین دانشمندان جهان این نیست که این افراد حتماً دچار مشکلات روحی و روانشناختی بودهاند- با وجود اینکه برخی نوابغ از چنین بیماریهایی رنج میبردهاند- بلکه منظور این است که باورها و رفتارهای غیرعادی و بعضاً ناهنجار داشتهاند. در ادامه با دیوانهترین دانشمندان دنیا آشنا میشویم:
نیکولا تسلا (Nikola Tesla)
شاید اینکه نیکولا تسلا را بهعنوان یکی از دانشمندان دیوانه نام ببریم، بسیار عجیب باشد. اما بهتر است بدانید که تسلا بهعنوان یکی از بزرگترین دانشمندان صنعت الکترونیک و برق و همچنین بهعنوان مخترع رادیو بیسیم و ژنراتورهای AC کارهای عجیب و غریبی انجام میداد. او بسیار کم میخوابید و از مغز و بدنش بیش از حد کار میکشید. حتی از بدنش بهعنوان یک جسم رسانا برای نمایش دستاوردهایش برای دیگران استفاده میکرد. حتی معروف است که او به اختلال وسواس فکری_عملی هم دچار بود. برای مثال همه کارهایش را در مجموعههایی سهتایی انجام میداد. علاوه بر این به دلیل عدم قابلیت برقراری ارتباط با دیگران، در تنهایی و انزوا کار میکرد. در نهایت او در سالهای آخر عمرش ادعا میکرد که توانسته با موجوداتی از سیاره ناهید ارتباط برقرار کند.
ایزاک نیوتون (Isaac Newton)
یکی دیگر از دانشمندانی که گنجاندن او در لیست دانشمندان دیوانه جهان غیرقابلباور بهنظر میرسد، ایزاک نیوتن است. این ریاضیدان و فیزیکدان معروف هم از بدن خود به عنوان ابزار آزمایش استفاده میکرد. میگویند که او برای آزمایش موضوعی یک سوزن را در چشمان خود فرو کرده بود. همچنین نیوتون ادعا کرده جهان در سال ۲۰۶۰ میلادی برای همیشه به پایان خواهد رسید.
نیوتون در دوران کودکی وقت خود را بهتنهايي میگذراند و بهجای بازی با همسالانش به ساخت آسياب، ماشين، ارابه و چيزهاي ديگر میپرداخت. نیوتن در مواجهه با اطرافیان و خانواده با پرخاش رفتار میکرد، تا جایی که پدر و مادرش را تهديد به سوزاندن خانه کرد. در بزرگسالی هم طاقت هیچ انتقادی را نداشت و حتی به دلیل همین مشکلات از انجمن علمی دانشگاه کمبریج خارج شد.
لئوناردو داوینچی (Leonardo da Vinci)
شاید برایتان جالب باشد بدانید که، لئوناردو داوینچی علاوه بر هنر و نقاشی، مخترع هم بوده است. این نابغه ایتالیایی از نبوغ فراوانش برای اختراع ابزار آلات بهره میبرد. تا جایی که در زمان جنگ، ابزار و ادوات نظامی طراحی کرد که میتوان از آنها به عنوان شاهکارهای جنگی آن زمان نام برد. حتی ایدهی اولین هواپیمای تاریخ منسوب به داوینچی است. داوینچی طراحیهایش را در کتابی به صورت قرینه ترسیم کرده که شامل طرحهای فوقالعادهای از ماشینها میشود و برخی از آنها مانند طرح هلی کوپتر پس از قرنها در واقعیت اجرا شد. علاقه او به پرواز تا حدی بود که پرندگان مختلف را میخرید و آنها را رها میکرد تا شیوهی پرواز کردنشان را ببیند.
به طورکلی میتوان گفت افکار و زندگینامه لئوناردو داوینچی بهنوعی عجیب بوده است. او به تحصیلات آکادمیک اعتقادی نداشت و ترجیح میداد شخصاً علوم مختلف را یاد بگیرد. او با همین روش، علومی مانند تشریح حیوانات، آناتومی و مکانیزم اعضای بدن انسان را یاد گرفت. از دیگر باورهای عجیب او این است که پیشبینی کرده یک سیل عظیم رخ میدهد و با فرو بردن جهان در خود بشریت را نابود میکند. بهعلاوه در آثار هنریاش هم بهوفور در مورد بلایای طبیعی هشدار داده است.
یوهان کانرد دیپل (Johann Konrad Dippel)
یوهان دیپل در سال ۱۶۷۳ در آلمان و در قلعهای به نام فرانکشتاین متولد شد. او در همین قلعه رشد کرد و به دانشمند موفقی در علم شیمی و الهیات تبدیل شد. معروفترین ابداع دیپل در قرن 17 میلادی پودر خاصی به نام «پیگمنت پروس آبی» بود که در حقیقت نوعی رنگدانه آبی محسوب میشود. پروس آبی بهعنوان یکی از اولین رنگهای شیمیایی ترکیبی در جهان، هنوز هم کاربرد دارد.
اما میتوان گفت شهرت اصلی دیپل به دلیل تلاش او برای کشف اکسیر زندگی یا جاودانگی است. شایعاتی که موجب میشود نام او در لیست دانشمندان دیوانه ذکر شود هم به همین اکسیر بر میگردد. چون شایعه بوده که او برای کشف اکسیر حیات آزمایشهایی بر روی اجساد انسانها انجام میداده است. دیپل روغنی از پودر استخوان حیوانات مختلف درست کرده بوده و اعتقاد داشته مصرف این روغن موجب افزایش طول عمر انسان میشود.
یکی دیگر از کارهای عجیب دیپل علاقه زیادش به تشریح حیوانات بوده است. چون موجب شده شایعهای در میان مردم در مورد دزدیدن استخوانهای اجساد انسانها از قلعه فرانکشتاین توسط او ایجاد شود. حتی این باور هم وجود دارد که شخصیت افسانهای فیلم Mary Shelley’s Frankenstein با الهام و اقتباس از زندگی این دانشمند شکل گرفته است.
ورنر فون براون (Wernher von Braun)
یکی دیگر از افرادی که در لیست دانشمندان دیوانه تاریخ وجود دارد، ورنر فون براون است. این دانشمند آلمانی در واقع یک مهندسِ هوافضا بود که از پیشگامان فناوری موشکی در زمان رایش سوم(هیتلر) محسوب میشد. او در طول جنگ جهانی دوم فعالیتهای زیادی برای ارتش آلمان انجام داد و میتوان او را مغز برنامههای موشکی هیتلر دانست. در نهایت فون براون در یک عملیات تسلیم نیروهای آمریکایی شده و بهعنوان اسیر جنگی به ایالات متحده انتقال پیدا کرد. او پس از مدتی در برنامههای فضایی آمریکا فعالیت کرد. موردی که او را بهعنوان فردی غیرعادی مطرح میکند به علاقه دیوانهوار او به انفجار و موشک برمیگردد، تا جایی که حتی در سن 12 سالگی یک قطار اسباب بازی را پر از ترقه کرده و در یکی از خیابانهای مملو از جمعیت منفجر کرد.
جولیوس رابرت اوپنهایمر (Julius Robert Oppenheimer)
این فیزیکدان آمریکایی را باوجود دستاوردهای فراوان در فیزیک، مانند تقریب بورن–اوپنهایمر برای توابع موج مولکولی، فعالیت در نظریه الکترونها و پوزیترونها، ارائه فرایند اوپنهایمر-فیلیپس در همجوشی هستهای و… به پدر بمب اتمی جهان میشناسند. گفته میشود او بهعنوان رئیس پروژه منهتن که برای تولید اولین بمب اتمی جهان ایجاد شده بود، هرگز برای مشارکت در بمباران اتمی و کشتن مردم بیگناه پشیمانی نداشت. شاید همین مورد کافی باشد تا او را بهعنوان یکی از دانشمندان دیوانه معرفی کنیم. درحالیکه در روایت فیلم زندگینامه اوپنهایمر ساخته کریستوفر نولان، شخصیت او در این مورد دچار تردید نمایش داده شد. حتی معروف است که او در آزمایش ترینیتی که برای انفجار نخستین بمب اتمی در ۱۶ ژوئیه ۱۹۴۵ اجرا شد، گفته است که در لحظهی انفجار بهیاد قطعهای از «بهگود گیتا» افتاده. این قطعه میگوید: «خودِ مرگ شدهام، ویرانگر دنیاها.». علاوه بر این معروف است او زبان هندی را یاد گرفت تا بتواند در هنگام آزمایش اولین بمب اتم خود بخشهایی از کتاب مقدس هندوها را به عنوان خطابه بخواند.
جک (جان) پارسونز (John Parsons)
پارسونز را هم یکی دیگر از دیوانهترین دانشمندان جهان میدانند. او با وجود این که از پایهگذاران لابراتوار رانشی جِت محسوب میشود، به جادو اعتقاد داشت و حتی در این زمینه تمرین مستمر هم داشته است. تا جایی که با کمک دوستش رزمایش جادویی آیین بابالون را با هدف زندهکردن خدای تلمایی بابالون که در درون زمین زندانی شده بود، اجرا کرد. نکته جالب دیگر در مورد این دانشمند این است که با وجود نداشتن تحصیلات در علوم فضایی ریاست تولید راکت سوخت ایالات متحده در برای هدایت به فضا را بر عهده داشت.
جمعبندی
در این مطلب لیستی از دانشمندان دیوانه را معرفی کردیم که ممکن است وجود آنها در این فهرست عجیب باشد و به بعضی خلقیات و عادتهای آنها که موجب شده آنها را در دسته دانشمندان دیوانه قرار دهند، اشاره کردیم، اخلاقهایی که شاید دانستن آنها برای ما خالی از لطف نباشد. به طورکلی اگر به مطالعه زندگینامه دانشمندان علاقه دارید، کتاب زندگینامه دانشمندان برای کودکان را برای مطالعه پیشنهاد میکنیم.